چکیده

پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین منابع قدرت مدیران و اثربخشی ارتباطات سازمانی می‌پردازد. هدف،‌ بررسی رابطه بین هر یک از منابع قدرت مدیران بر حسب رده‌بندی فرنچ و راون،‌ شامل: منابع قدرت تخصصی، مرجعیت، پاداش، مشروع و اجبار با اثربخشی ارتباطات سازمانی، سنوات خدمت مدیران و سابقه مدیریت آنان می‌باشد. همچنین برآنیم تا تفاوت بین منابع مختلف قدرت مدیران را بر حسب تخصص مدیریت و تخصص غیرمدیریت بررسی نماییم.

پژوهش حاضر از دسته پژوهشهای کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) است و در تقسیمات تحقیقات  توصیفی از نوع روش تحقیق همبستگی دو متغیری می‌باشد.

جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران دوایر مختلف ادارات هفتگانه آموزش و پرورش مشهد و همچنین کلیه کارکنان این دوایر می‌باشد. لازم به ذکر است که تعداد جامعه آماری مدیران، تعداد 147 نفر و کارکنان،  تعداد 345 نفر می‌باشد. از جامعه آماری مدیران، تعداد 87 مدیر به روش تصادفی ساده و با کمک جدول اعداد تصادفی و نیز از جامعه آماری کارکنان، کلیه کارکنان تحت نظر مدیران منتخب به روش تمام شماری انتخاب شدند.

ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین (1989)» و پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی «نانچیان و دیگران  (1379) » می‌باشد. جهت تعیین اعتبار پرسشنامه‌ها از دو روش آزمون – بازآزمون و آلفای کرانباخ  استفاده شده است. در روش آزمون- بازآزمون اعتبار پرسشنامه منابع قدرت 61/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی 58/0 به دست آمده است.  همچنین با استفاده از روش آلفای کرانباخ اعتبار پرسشنامه منابع قدرت برابر 84/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی برابر 78/0 می‌باشد که تمامی ضرایب بدست آمده در دو روش تعیین اعتبار،‌ قابل قبول و مناسب می‌باشند و بنابراین اعتبار پرسشنامه‌ها قابل تأیید است.

جهت توصیف داده‌ها از روشهای آمار توصیفی از قبیل رسم جداول فراوانی و نمودارها، درصد فراوانی، فراوانی نسبی تجمعی، میانگین،‌میانه، انحراف معیار، مینیمم و ماکزیمم و جهت تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌ها از روشهای آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی ربته‌ای اسپیرمن، آزمون من ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد. تمامی تحلیل‌های انجام شده با استفاده از نرم‌افزار کامپیوتری SPSS انجام گرفت.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                          صفحه

چکیده

فصل یکم : مقدمه پژوهش

1-1- عنوان تحقیق: ……………………………………………………………………………….. 1

1-2- مقدمه ………………………………………………………………………………………… 1

1-3- بیان مساله: ……………………………………………………………………………………. 2

1-4- اهمیت و ضرورت پژوهش ……………………………………………………………………… 7

1-5-‌ اهداف پژوهش: ………………………………………………………………………………… 9

الف- هدف کلی: ………………………………………………………………………………………. 9

ب – اهداف جزئی:……………………………………………………………………………………. 9

1-6-  پرسشهای پژوهش: …………………………………………………………………………….. 9

الف- اصلی:…………………………………………………………………………………………. 9

ب- فرعی:…………………………………………………………………………………………… 9

1-7-‌ متغیرهای پژوهش: ……………………………………………………………………………. 10

متغیر پیش بین:……………………………………………………………………………………….. 10

متغیر ملاک:………………………………………………………………………………………….. 10

متغیر تعدیل کننده ……………………………………………………………………………………… 10

متغیر کنترل…………………………………………………………………………………………… 10

1-8-‌ تعاریف علمی واژه ها:…………………………………………………………………………… 10

1-9- تعاریف عملیاتی واژه ها: ……………………………………………………………………….. 14

فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش

مقدمــه……………………………………………………………………………………………… 16

الف- بررسی نظریه‌ها………………………………………………………………………………….. 19

2-1- ارتباطات……………………………………………………………………………………….. 19

2-1-1- اهمیت ارتباطات……………………………………………………………………………… 19

2-1-2- تعاریف ارتباطات……………………………………………………………………………. 22

2-1-3- فرآیند ارتباط………………………………………………………………………………… 26

2-1-3-1- منبع ……………………………………………………………………………………. 26

2-1-3-2- رمزگذاری………………………………………………………………………………. 27

2-1-3-3- وسیله………………………………………………………………………………….. 27

2-1-3-4- رمزگشایی……………………………………………………………………………….. 28

2-1-3-5- دریافت کننده………………………………………………………………………………. 28

2-1-3-6- بازخورد…………………………………………………………………………………. 29

2-1-4- مسیر ارتباطات………………………………………………………………………………. 29

2-1-4-1- ارتباطات عمودی………………………………………………………………………….. 29

الف- مسیر رو به پایین…………………………………………………………………………………. 29

ب- ارتباطات رو به بالا…………………………………………………………………………………. 30

2-1-4-2- ارتباطات در سطح افقی……………………………………………………………………… 31

2-1-5- مدل ارتباطات…………………………………………………………………………………. 32

2-1-6- اصول ارتباطات…………………………………………………………………………….. 35

2-1-7- ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت……………………………………………… 38

2-1-7-1- دیدگاه کلاسیک‌ها در مورد ارتباطات:………………………………………………………… 38

2-1-7-2- نظریه نئوکلاسیک‌ها و ارتباطات…………………………………………………………… 40

2-1-7-3- دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات………………………………………………………….. 40

2-1-7-4- دیدگاه اقتضایی و ارتباطات……………………………………………………………….. 41

2-1-7-5- دیدگاه مراوده‌ای یا تعاملی در مورد ارتباطات…………………………………………………. 41

2-1-8- اثربخشی در ارتباطات میان فردی ……………………………………………………………… 42

2-1-9- ویژگی‌های اثربخشی………………………………………………………………………….. 43

2-1-9-1- گشودگی………………………………………………………………………………….. 43

2-1-9-2- همدلی……………………………………………………………………………………. 45

2-1-9-3- حمایتگری……………………………………………………………………………….. 46

2-1-9-4- مثبت گرایی……………………………………………………………………………… 46

2-1-9-5- تساوی…………………………………………………………………………………… 47

2-1-9-6- همانندی «تشابه با هم» و «تخالف با هم»…………………………………………………. 47

2-1-10- موانع ارتباطی …………………………………………………………………………….. 48

2-2- قدرت 61

2-2-1- اهمیت قدرت61

2-2-2- تعاریف قدرت62

2-2-3- قدرت در سطوح مختلف سازمان 65

2-2-3-1- قدرت در سطح عمودی65

2-2-3-1-1- منابع قدرت مدیران رده‌ی عالی سازمان66

2-2-3-1-2- منابع قدرت مدیران رده میانی سازمان69

2-2-3-1-3- منابع قدرت مدیران رده‌ی پایین سازمان69

2-2-3-2 – قدرت در سطح افقی71

2-2-4- روابط قدرت72

2-2-4-1-  رابطه صف و ستاد73

2-2-4-2- تشکیل دسته‌ها و ائتلاف74

2-2-5- منابع قدرت بر اساس پژوهش‌های فرنچ و راون75

2-2-6- انواع رویکردها به قدرت 77

2-2-6-1- راسل و قدرت78

2-2-6-2- هیکس، گولت و قدرت: 79

2-2-6-3- گالبرایت و قدرت: 81

2-2-6-4- اتزیونی و قدرت83

ب- پیشینه پژوهشهای انجام شده 85

2-3- پژوهش‌های پیرامون ارتباطات سازمانی85

2-3-1- پژوهش‌‌های انجام شده در داخل کشور85

2-3-2- پژوهش‌های انجام شده در خارج از کشور89

2-4- پژوهشهای پیرامون منابع قدرت 99

2-4-1-  پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور99

2-4-2-  پژوهش‌های انجام شده و در خارج از  کشور108

نتیجه گیری کلی 121

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- جامعه آماری123

3-2- گروه نمونه 123

3-3- روش و طرح نمونه‌برداری124

3-4- حجم نمونه124

3-5- ابزار گردآوری داده‌ها125

3-5-1- پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی126

3-5-2- پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین127

3-6- تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه128

3-6-1- روایی128

3-6-2- اعتبار128

3-7- نوع مطالعه (روش گردآوری داده‌ها131

3-8- طرح پژوهش و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها131

فصل چهارم : یافته‌های پژوهش

مقدمــه133

تبدیلهای انجام شده بر روی متغیرها جهت تغییر مقیاس134

4-1- توصیف داده‌ها135

4-1-1- توصیف مولفه های منابع قدرت135

توصیف منابع قدرت بر حسب قدرت غالب مدیران138

4-1-2- توصیف مؤلفه‌های اثربخشی ارتباطات سازمانی126

4-1-3- توصیف سایر داده‌ها154

4-2- تجزیه و تحلیل داده‌ها بررسی فرضیات158

4-2-1- نتایج و یافته‌های سوالهای پژوهشی 158

فصل پنجم:‌ تفسیر و استنتاج نتایج پژوهش

5-1- تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش178

5-2- محدودیت‌های پژوهش 191

5-3- پیشنهادها192

5-3-1- پیشنهاد به برنامه‌ریزان192

5-3-2- پیشنهاد به پژوهشگران 193

پیوستها

عنوان

1-    پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی

2-    پرسشنامه منابع قدرت

3-    معرفینامه و مجوز جهت فعالیتهای میدانی

4-    محاسبات آماری

جهت دانلود فایل کلیک کنید

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین منابع قدرت مدیران و اثربخشی ارتباطات سازمانی می‌پردازد. هدف،‌ بررسی رابطه بین هر یک از منابع قدرت مدیران بر حسب رده‌بندی فرنچ و راون،‌ شامل: منابع قدرت تخصصی، مرجعیت، پاداش، مشروع و اجبار با اثربخشی ارتباطات سازمانی، سنوات خدمت مدیران و سابقه مدیریت آنان می‌باشد. همچنین برآنیم تا تفاوت بین منابع مختلف قدرت مدیران را بر حسب تخصص مدیریت و تخصص غیرمدیریت بررسی نماییم.

پژوهش حاضر از دسته پژوهشهای کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) است و در تقسیمات تحقیقات  توصیفی از نوع روش تحقیق همبستگی دو متغیری می‌باشد.

جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران دوایر مختلف ادارات هفتگانه آموزش و پرورش مشهد و همچنین کلیه کارکنان این دوایر می‌باشد. لازم به ذکر است که تعداد جامعه آماری مدیران، تعداد 147 نفر و کارکنان،  تعداد 345 نفر می‌باشد. از جامعه آماری مدیران، تعداد 87 مدیر به روش تصادفی ساده و با کمک جدول اعداد تصادفی و نیز از جامعه آماری کارکنان، کلیه کارکنان تحت نظر مدیران منتخب به روش تمام شماری انتخاب شدند.

ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین (1989)» و پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی «نانچیان و دیگران  (1379) » می‌باشد. جهت تعیین اعتبار پرسشنامه‌ها از دو روش آزمون – بازآزمون و آلفای کرانباخ  استفاده شده است. در روش آزمون- بازآزمون اعتبار پرسشنامه منابع قدرت 61/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی 58/0 به دست آمده است.  همچنین با استفاده از روش آلفای کرانباخ اعتبار پرسشنامه منابع قدرت برابر 84/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی برابر 78/0 می‌باشد که تمامی ضرایب بدست آمده در دو روش تعیین اعتبار،‌ قابل قبول و مناسب می‌باشند و بنابراین اعتبار پرسشنامه‌ها قابل تأیید است.

جهت توصیف داده‌ها از روشهای آمار توصیفی از قبیل رسم جداول فراوانی و نمودارها، درصد فراوانی، فراوانی نسبی تجمعی، میانگین،‌میانه، انحراف معیار، مینیمم و ماکزیمم و جهت تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه‌ها از روشهای آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی ربته‌ای اسپیرمن، آزمون من ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد. تمامی تحلیل‌های انجام شده با استفاده از نرم‌افزار کامپیوتری SPSS انجام گرفت.

بررسی و تجزیه و تحلیل‌ داده‌ها نشان داد که:

- بین منابع قدرت تخصص، مرجعیت، پاداش و قانون با اثربخشی ارتباطات سازمانی رابطه مستقیم و معنادار و بین منبع قدرت اجبار با اثربخشی ارتباطات سازمانی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد.

- بین‌منابع قدرت مدیران با سنوات‌خدمت ونیزسابقه مدیریت‌آنان‌ارتباط معنادار وجود دارد.

- بین منابع مختلف قدرت مدیران بر حسب تخصص مدیریت و تخصص غیرمدیریت تفاوت معناداری وجود ندارد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                          صفحه

چکیده

فصل یکم : مقدمه پژوهش

1-1- عنوان تحقیق: ……………………………………………………………………………….. 1

1-2- مقدمه ………………………………………………………………………………………… 1

1-3- بیان مساله: ……………………………………………………………………………………. 2

1-4- اهمیت و ضرورت پژوهش ……………………………………………………………………… 7

1-5-‌ اهداف پژوهش: ………………………………………………………………………………… 9

الف- هدف کلی: ………………………………………………………………………………………. 9

ب – اهداف جزئی:……………………………………………………………………………………. 9

1-6-  پرسشهای پژوهش: …………………………………………………………………………….. 9

الف- اصلی:…………………………………………………………………………………………. 9

ب- فرعی:…………………………………………………………………………………………… 9

1-7-‌ متغیرهای پژوهش: ……………………………………………………………………………. 10

متغیر پیش بین:……………………………………………………………………………………….. 10

متغیر ملاک:………………………………………………………………………………………….. 10

متغیر تعدیل کننده ……………………………………………………………………………………… 10

متغیر کنترل…………………………………………………………………………………………… 10

1-8-‌ تعاریف علمی واژه ها:…………………………………………………………………………… 10

1-9- تعاریف عملیاتی واژه ها: ……………………………………………………………………….. 14

فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش

مقدمــه……………………………………………………………………………………………… 16

الف- بررسی نظریه‌ها………………………………………………………………………………….. 19

2-1- ارتباطات……………………………………………………………………………………….. 19

2-1-1- اهمیت ارتباطات……………………………………………………………………………… 19

2-1-2- تعاریف ارتباطات……………………………………………………………………………. 22

2-1-3- فرآیند ارتباط………………………………………………………………………………… 26

2-1-3-1- منبع ……………………………………………………………………………………. 26

2-1-3-2- رمزگذاری………………………………………………………………………………. 27

2-1-3-3- وسیله………………………………………………………………………………….. 27

2-1-3-4- رمزگشایی……………………………………………………………………………….. 28

2-1-3-5- دریافت کننده………………………………………………………………………………. 28

2-1-3-6- بازخورد…………………………………………………………………………………. 29

2-1-4- مسیر ارتباطات………………………………………………………………………………. 29

2-1-4-1- ارتباطات عمودی………………………………………………………………………….. 29

الف- مسیر رو به پایین…………………………………………………………………………………. 29

ب- ارتباطات رو به بالا…………………………………………………………………………………. 30

2-1-4-2- ارتباطات در سطح افقی……………………………………………………………………… 31

2-1-5- مدل ارتباطات…………………………………………………………………………………. 32

2-1-6- اصول ارتباطات…………………………………………………………………………….. 35

2-1-7- ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت……………………………………………… 38

2-1-7-1- دیدگاه کلاسیک‌ها در مورد ارتباطات:………………………………………………………… 38

2-1-7-2- نظریه نئوکلاسیک‌ها و ارتباطات…………………………………………………………… 40

2-1-7-3- دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات………………………………………………………….. 40

2-1-7-4- دیدگاه اقتضایی و ارتباطات……………………………………………………………….. 41

2-1-7-5- دیدگاه مراوده‌ای یا تعاملی در مورد ارتباطات41

2-1-8- اثربخشی در ارتباطات میان فردی 42

2-1-9- ویژگی‌های اثربخشی43

2-1-9-1- گشودگی43

2-1-9-2- همدلی45

2-1-9-3- حمایتگری46

2-1-9-4- مثبت گرایی46

2-1-9-5- تساوی47

2-1-9-6- همانندی «تشابه با هم» و «تخالف با هم47

2-1-10- موانع ارتباطی 48

2-2- قدرت 61

2-2-1- اهمیت قدرت61

2-2-2- تعاریف قدرت62

2-2-3- قدرت در سطوح مختلف سازمان 65

2-2-3-1- قدرت در سطح عمودی65

2-2-3-1-1- منابع قدرت مدیران رده‌ی عالی سازمان66

2-2-3-1-2- منابع قدرت مدیران رده میانی سازمان69

2-2-3-1-3- منابع قدرت مدیران رده‌ی پایین سازمان69

2-2-3-2 – قدرت در سطح افقی71

2-2-4- روابط قدرت72

2-2-4-1-  رابطه صف و ستاد73

2-2-4-2- تشکیل دسته‌ها و ائتلاف74

2-2-5- منابع قدرت بر اساس پژوهش‌های فرنچ و راون75

2-2-6- انواع رویکردها به قدرت 77

2-2-6-1- راسل و قدرت78

2-2-6-2- هیکس، گولت و قدرت: 79

2-2-6-3- گالبرایت و قدرت: 81

2-2-6-4- اتزیونی و قدرت83

ب- پیشینه پژوهشهای انجام شده 85

2-3- پژوهش‌های پیرامون ارتباطات سازمانی85

2-3-1- پژوهش‌‌های انجام شده در داخل کشور85

2-3-2- پژوهش‌های انجام شده در خارج از کشور89

2-4- پژوهشهای پیرامون منابع قدرت 99

2-4-1-  پژوهش‌های انجام شده در داخل کشور99

2-4-2-  پژوهش‌های انجام شده و در خارج از  کشور108

نتیجه گیری کلی 121

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- جامعه آماری123

3-2- گروه نمونه 123

3-3- روش و طرح نمونه‌برداری124

3-4- حجم نمونه124

3-5- ابزار گردآوری داده‌ها125

3-5-1- پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی126

3-5-2- پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین127

3-6- تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه128

3-6-1- روایی128

3-6-2- اعتبار128

3-7- نوع مطالعه (روش گردآوری داده‌ها131

3-8- طرح پژوهش و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها131

فصل چهارم : یافته‌های پژوهش

مقدمــه133

تبدیلهای انجام شده بر روی متغیرها جهت تغییر مقیاس134

4-1- توصیف داده‌ها135

4-1-1- توصیف مولفه های منابع قدرت135

توصیف منابع قدرت بر حسب قدرت غالب مدیران138

4-1-2- توصیف مؤلفه‌های اثربخشی ارتباطات سازمانی126

4-1-3- توصیف سایر داده‌ها154

4-2- تجزیه و تحلیل داده‌ها بررسی فرضیات158

4-2-1- نتایج و یافته‌های سوالهای پژوهشی 158

فصل پنجم:‌ تفسیر و استنتاج نتایج پژوهش

5-1- تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش178

5-2- محدودیت‌های پژوهش 191

5-3- پیشنهادها192

5-3-1- پیشنهاد به برنامه‌ریزان192

5-3-2- پیشنهاد به پژوهشگران 193

پیوستها

عنوان

1-    پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی

2-    پرسشنامه منابع قدرت

3-    معرفینامه و مجوز جهت فعالیتهای میدانی

4-    محاسبات آماری

جهت دانلود فایل کلیک کنید