93/9/29
1:57 ص
چکیده
فرهنگ سازمانی، نوعی برنامه ریزی اندیشه جمعی است که در سالیان اخیر به عنوان یک تفکر غالب در عرصه سازمانهای مطرح بوده است. این اندیشه جمعی، متمایز کننده اعضا از یک گونه به گونه دیگر است. هر کس به نوعی با جمع و گروههای انسانی کارکرده باشد، از وجود این پدیده مهم سازمانی آگاه است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در ادارات آموزش و پرورش شهر تهران انجام شده است.
روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است، جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش به تعداد 2659 نفر دارای تحصیلات دیپلم تا دکتری در نظر گرفته شدند و تعداد نمونه به روش تصادفی طبقه ای 330 نفر انتخاب گردیده است، ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی بر مبنای ویژگیهای هفت گانه رابینز و پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر مبنای مهارتهای هفتگانه ICDL بوده است. اعتبار پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای فرهنگ سازمانی 90/0 و اعتبار پرسشنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات 86/0 تعیین گردیده است.
برای تجزیه و تحلیل سوالات پرسشنامه و بررسی سؤالهای علاوه بر آمار توصیفی، آزمون t با دو نمونه مستقل، آزمون خی دو و آزمون ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از سؤالات پژوهش به شرح زیر است:
1- بین فرهنگ سازمانی و بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه وجود دارد.
2- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان سازمان پایین می باشد.
3- بین ویژگیهای فرهنگ سازمانی (نوآوری و ریسک پذیری، توجه به افراد، توجه به گروه، تهور طلبی) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود دارد ولی بین سه ویژگی دیگر از ویژگیهای فرهنگ سازمانی (شامل توجه به جزئیات، نتیجه محوری و ثبات و حفظ وضع موجود) با بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معناداری وجود ندارد.
4- میزان بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بین کارکنان زن و مرد یکسان می باشد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1- مقدمه 4
2-1- بیان مسئله 6
3-1- اهمیت ضرورت پژوهش 7
4-1- انگیزه پژوهش 9
5-1- هدف پژوهش 9
6-1- سوال پژوهش 10
7-1- تعاریف عملیاتی 11
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
1-2- مبانی نظری پژوهش
1-1-2- فرهنگ سازمانی 14
2-1-2- تعاریف فرهنگ سازمانی 15
3-1-2- اهمیت فرهنگ سازمانی 17
4-1-2- خصوصیات فرهنگ سازمانی 20
5-1-2- منابع فرهنگ 22
6-1-2- شیوه پیدایش فرهنگ 22
7-1-2- انواع فرهنگ سازمان 23
8-1-2- رابطه فرهنگ سازمانی با رضایت شغلی 28
9-1-2- رابطه فرهنگ و ساختار سازمان 28
10-1-2- فرهنگ سازمانی و توسعه 29
11-1-2- نقش فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش 29
12-1-2- رابطه فناوری و فرهنگ 30
13-1-2- رابطه فرهنگ و مدیریت 31
14-1-2- رابطه فرهنگ و رفتار سازمانی 31
15-1-2- کارکرد فرهنگ سازمان 31
16-1-2- زنده نگه داشتن فرهنگ 32
17-1-2- عوامل موثر در تغییر فرهنگ سازمانی 33
18-1-2- تغییر فرهنگ سازمانی 34
19-1-2- فرهنگ سازمانی سالم و فرهنگ سازمانی بیمار 35
20-1-2- الگوی اساسی برای تبیین و تشریح فرهنگ سازمانی 35
1-20-1-2- الگوی آجیل پارسونز 35
2-20-1-2- الگوی اوچی 36
3-20-1-2- الگوی پیترز و واترمن 37
4-20-1-2- الگوی لیت وین و اترینگر 39
5-20-1-2- الگوی کرت لوین 40
6-20-1-2- الگوی منوچهر کیا 40
2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-2-2- تاریخچه فناوری اطلاعات و ارتباطات 42
2-2-2- مفهوم فناوری اطلاعات و ارتباطات 43
3-2-2- چیستی فناوری اطلاعات و ارتباطات 46
4-2-2- کشورهای جهان از نظر زیر ساخت های لازم اداره مدیران آنها از جهت دستیابی 49
به فناوری اطلاعات و ارتباطات و…
5-2-2- کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-5-2-2- پول الکترونیک 50
2-5-2-2- تجارت الکترونیک 51
3-5-2-2- دولت الکترونیک 53
4-5-2-2- نشر الکترونیک 54
5-5-2-2- پارک های فناوری 54
6-5-2-2- شهر اینترنتی 56
7-5-2-2- دهکده جهانی 56
6-2-2- شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات
1-6-2-2- مفاهیم اساسی فناوری اطلاعات و ارتباطات 57
2-6-2-2- استفاده رایانه و مدیریت فایل Windows 58
3-6-2-2- واژه پردازها Word 58
4-6-2-2- صفحه گسترها Excel 59
5-6-2-2- بانک اطلاعاتی Access 59
6-6-2-2- ارائه مطلب Power point 60
7-6-2-2- اینترنت Internet 60
7-2-2- ظهور اینترنت 62
8-2-2- اینترنت چیست 62
9-2-2- شبکه عنکبوتی جهانی 63
10-2-2- موتورهای جستجو و بازاریابی اطلاعات 63
11-2-2- فناوری پوش 64
12-2-2- ارتباطات شبکه ای 64
13-2-2- راهکارهای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات 66
14-2-2- نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات 66
15-2-2- ارزش فنا وری اطلاعات و ارتباطات 67
16-2-2- توانایی های فناوری اطلاعات و ارتباطات 69
17-2-2- راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات 70
18-2-2- گروه بندی فناوری اطلاعات و ارتباطات 70
19-2-2- محدوده فعالیت های اطلاعاتی و ارتباطی 72
20-2-2- نظام های اطلاعاتی و ارتباطی 72
21-2-2- نظامهای اطلاعاتی و ارتباطاتی از طریق محمل هایی اطلاعات رابه طور 74
سریع و روز آمد در اختیار استفاده کنندها قرار می دهد…
22-2-2- تکنولوژی نوین اطلاعات و ارتباطات 77
23-2-2- نظم نوین اطلاعات و ارتباطات 79
24-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی آینده 80
25-2-2- مشکلات کشورهای در حال توسعه در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات 81
26-2-2- نحوه تأثیر فناوری اطلاعات بر ساختار سازمان 84
27-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات و تأثیر آن بر تحولات ساختار جامعه 85
28-2-2- فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیاز امروز مدیران فردا 86
29-2-2- مدیریت فناوری اطلاعات IT 87
3-2- پیشینه پژوهش 88
1-3-2- پژوهش های داخل کشور 88
2-3-2- پژوهش های خارج کشور 92
فصل سوم موجود نیست
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های آماری
1-4- مقدمه 108
2-4- اطلاعات عمومی 109
3-4- توصیف داده ها 112
4-4- تحلیل داده ها 130
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
1-5- بحث و نتیجه گیری 152
1-1-5- تفسیر سوال اصلی پژوهش 152
2-1-5- تفسیر سوالات فرعی پژوهش
1-2-1-5- تفسیر سوال فرعی اول پژوهش 153
2-2-1-5- تفسیر سوال فرعی دوم پژوهش 154
3-2-1-5- تفسیر سوال فرعی سوم پژوهش 155
2-5- نتیجه کلی 156
3-5- محدودیتها و مشکلات پژوهش 157
4-5- پیشنهادهای پژوهش 157
5-5- خلاصه پژوهش 159
منابع و مآخذ
فهرست منابع فارسی 163
فهرست منابع لاتین 169
ضمایم
پرسشنامه فرهنگ سازمانی
پرسشنامه فناوری اطلاعات
93/8/3
11:15 ص
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی ارتباط بین منابع قدرت مدیران و اثربخشی ارتباطات سازمانی میپردازد. هدف، بررسی رابطه بین هر یک از منابع قدرت مدیران بر حسب ردهبندی فرنچ و راون، شامل: منابع قدرت تخصصی، مرجعیت، پاداش، مشروع و اجبار با اثربخشی ارتباطات سازمانی، سنوات خدمت مدیران و سابقه مدیریت آنان میباشد. همچنین برآنیم تا تفاوت بین منابع مختلف قدرت مدیران را بر حسب تخصص مدیریت و تخصص غیرمدیریت بررسی نماییم.
پژوهش حاضر از دسته پژوهشهای کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی (غیر آزمایشی) است و در تقسیمات تحقیقات توصیفی از نوع روش تحقیق همبستگی دو متغیری میباشد.
جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران دوایر مختلف ادارات هفتگانه آموزش و پرورش مشهد و همچنین کلیه کارکنان این دوایر میباشد. لازم به ذکر است که تعداد جامعه آماری مدیران، تعداد 147 نفر و کارکنان، تعداد 345 نفر میباشد. از جامعه آماری مدیران، تعداد 87 مدیر به روش تصادفی ساده و با کمک جدول اعداد تصادفی و نیز از جامعه آماری کارکنان، کلیه کارکنان تحت نظر مدیران منتخب به روش تمام شماری انتخاب شدند.
ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین (1989)» و پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی «نانچیان و دیگران (1379) » میباشد. جهت تعیین اعتبار پرسشنامهها از دو روش آزمون – بازآزمون و آلفای کرانباخ استفاده شده است. در روش آزمون- بازآزمون اعتبار پرسشنامه منابع قدرت 61/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی 58/0 به دست آمده است. همچنین با استفاده از روش آلفای کرانباخ اعتبار پرسشنامه منابع قدرت برابر 84/0 و اعتبار پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی برابر 78/0 میباشد که تمامی ضرایب بدست آمده در دو روش تعیین اعتبار، قابل قبول و مناسب میباشند و بنابراین اعتبار پرسشنامهها قابل تأیید است.
جهت توصیف دادهها از روشهای آمار توصیفی از قبیل رسم جداول فراوانی و نمودارها، درصد فراوانی، فراوانی نسبی تجمعی، میانگین،میانه، انحراف معیار، مینیمم و ماکزیمم و جهت تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیهها از روشهای آمار استنباطی شامل ضریب همبستگی ربتهای اسپیرمن، آزمون من ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد. تمامی تحلیلهای انجام شده با استفاده از نرمافزار کامپیوتری SPSS انجام گرفت.
بررسی و تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که:
- بین منابع قدرت تخصص، مرجعیت، پاداش و قانون با اثربخشی ارتباطات سازمانی رابطه مستقیم و معنادار و بین منبع قدرت اجبار با اثربخشی ارتباطات سازمانی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد.
- بینمنابع قدرت مدیران با سنواتخدمت ونیزسابقه مدیریتآنانارتباط معنادار وجود دارد.
- بین منابع مختلف قدرت مدیران بر حسب تخصص مدیریت و تخصص غیرمدیریت تفاوت معناداری وجود ندارد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل یکم : مقدمه پژوهش
1-1- عنوان تحقیق: ……………………………………………………………………………….. 1
1-2- مقدمه ………………………………………………………………………………………… 1
1-3- بیان مساله: ……………………………………………………………………………………. 2
1-4- اهمیت و ضرورت پژوهش ……………………………………………………………………… 7
1-5- اهداف پژوهش: ………………………………………………………………………………… 9
الف- هدف کلی: ………………………………………………………………………………………. 9
ب – اهداف جزئی:……………………………………………………………………………………. 9
1-6- پرسشهای پژوهش: …………………………………………………………………………….. 9
الف- اصلی:…………………………………………………………………………………………. 9
ب- فرعی:…………………………………………………………………………………………… 9
1-7- متغیرهای پژوهش: ……………………………………………………………………………. 10
متغیر پیش بین:……………………………………………………………………………………….. 10
متغیر ملاک:………………………………………………………………………………………….. 10
متغیر تعدیل کننده ……………………………………………………………………………………… 10
متغیر کنترل…………………………………………………………………………………………… 10
1-8- تعاریف علمی واژه ها:…………………………………………………………………………… 10
1-9- تعاریف عملیاتی واژه ها: ……………………………………………………………………….. 14
فصل دوم : بررسی پیشینه پژوهش
مقدمــه……………………………………………………………………………………………… 16
الف- بررسی نظریهها………………………………………………………………………………….. 19
2-1- ارتباطات……………………………………………………………………………………….. 19
2-1-1- اهمیت ارتباطات……………………………………………………………………………… 19
2-1-2- تعاریف ارتباطات……………………………………………………………………………. 22
2-1-3- فرآیند ارتباط………………………………………………………………………………… 26
2-1-3-1- منبع ……………………………………………………………………………………. 26
2-1-3-2- رمزگذاری………………………………………………………………………………. 27
2-1-3-3- وسیله………………………………………………………………………………….. 27
2-1-3-4- رمزگشایی……………………………………………………………………………….. 28
2-1-3-5- دریافت کننده………………………………………………………………………………. 28
2-1-3-6- بازخورد…………………………………………………………………………………. 29
2-1-4- مسیر ارتباطات………………………………………………………………………………. 29
2-1-4-1- ارتباطات عمودی………………………………………………………………………….. 29
الف- مسیر رو به پایین…………………………………………………………………………………. 29
ب- ارتباطات رو به بالا…………………………………………………………………………………. 30
2-1-4-2- ارتباطات در سطح افقی……………………………………………………………………… 31
2-1-5- مدل ارتباطات…………………………………………………………………………………. 32
2-1-6- اصول ارتباطات…………………………………………………………………………….. 35
2-1-7- ارتباطات سازمانی از دیدگاه مکاتب مختلف مدیریت……………………………………………… 38
2-1-7-1- دیدگاه کلاسیکها در مورد ارتباطات:………………………………………………………… 38
2-1-7-2- نظریه نئوکلاسیکها و ارتباطات…………………………………………………………… 40
2-1-7-3- دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات………………………………………………………….. 40
2-1-7-4- دیدگاه اقتضایی و ارتباطات……………………………………………………………….. 41
2-1-7-5- دیدگاه مراودهای یا تعاملی در مورد ارتباطات41
2-1-8- اثربخشی در ارتباطات میان فردی 42
2-1-9- ویژگیهای اثربخشی43
2-1-9-1- گشودگی43
2-1-9-2- همدلی45
2-1-9-3- حمایتگری46
2-1-9-4- مثبت گرایی46
2-1-9-5- تساوی47
2-1-9-6- همانندی «تشابه با هم» و «تخالف با هم47
2-1-10- موانع ارتباطی 48
2-2- قدرت 61
2-2-1- اهمیت قدرت61
2-2-2- تعاریف قدرت62
2-2-3- قدرت در سطوح مختلف سازمان 65
2-2-3-1- قدرت در سطح عمودی65
2-2-3-1-1- منابع قدرت مدیران ردهی عالی سازمان66
2-2-3-1-2- منابع قدرت مدیران رده میانی سازمان69
2-2-3-1-3- منابع قدرت مدیران ردهی پایین سازمان69
2-2-3-2 – قدرت در سطح افقی71
2-2-4- روابط قدرت72
2-2-4-1- رابطه صف و ستاد73
2-2-4-2- تشکیل دستهها و ائتلاف74
2-2-5- منابع قدرت بر اساس پژوهشهای فرنچ و راون75
2-2-6- انواع رویکردها به قدرت 77
2-2-6-1- راسل و قدرت78
2-2-6-2- هیکس، گولت و قدرت: 79
2-2-6-3- گالبرایت و قدرت: 81
2-2-6-4- اتزیونی و قدرت83
ب- پیشینه پژوهشهای انجام شده 85
2-3- پژوهشهای پیرامون ارتباطات سازمانی85
2-3-1- پژوهشهای انجام شده در داخل کشور85
2-3-2- پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور89
2-4- پژوهشهای پیرامون منابع قدرت 99
2-4-1- پژوهشهای انجام شده در داخل کشور99
2-4-2- پژوهشهای انجام شده و در خارج از کشور108
نتیجه گیری کلی 121
فصل سوم: روش پژوهش
3-1- جامعه آماری123
3-2- گروه نمونه 123
3-3- روش و طرح نمونهبرداری124
3-4- حجم نمونه124
3-5- ابزار گردآوری دادهها125
3-5-1- پرسشنامه اثر بخشی ارتباطات سازمانی126
3-5-2- پرسشنامه منابع قدرت «شرایخیم و هینکین127
3-6- تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه128
3-6-1- روایی128
3-6-2- اعتبار128
3-7- نوع مطالعه (روش گردآوری دادهها131
3-8- طرح پژوهش و روش تجزیه و تحلیل دادهها131
فصل چهارم : یافتههای پژوهش
مقدمــه133
تبدیلهای انجام شده بر روی متغیرها جهت تغییر مقیاس134
4-1- توصیف دادهها135
4-1-1- توصیف مولفه های منابع قدرت135
توصیف منابع قدرت بر حسب قدرت غالب مدیران138
4-1-2- توصیف مؤلفههای اثربخشی ارتباطات سازمانی126
4-1-3- توصیف سایر دادهها154
4-2- تجزیه و تحلیل دادهها بررسی فرضیات158
4-2-1- نتایج و یافتههای سوالهای پژوهشی 158
فصل پنجم: تفسیر و استنتاج نتایج پژوهش
5-1- تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش178
5-2- محدودیتهای پژوهش 191
5-3- پیشنهادها192
5-3-1- پیشنهاد به برنامهریزان192
5-3-2- پیشنهاد به پژوهشگران 193
پیوستها
عنوان
1- پرسشنامه اثربخشی ارتباطات سازمانی
2- پرسشنامه منابع قدرت
3- معرفینامه و مجوز جهت فعالیتهای میدانی
4- محاسبات آماری