93/10/14
9:56 ع
بیان مساله
در دنیای کنونی استرس به عنوان یکی از آفات نیروی انسانی محسوب شده است، اثرات مخرب استرس بر زندگی فردی و اجتماعی کاملا مشهود بوده و مدیران یکی از آسیب پذیرترین قشرها در برابر استرس هستند.علی رغم این نظر که فشارهای عصبی مفید نیز وجود دارد و مقداری از فشارهای عصبی برای ایجاد تحرک و تلاش در انسان ضروری است زمانیکه بحث فشار عصبی مطرح می شود بیشتر به عوارض و ضایعات آن توجه شده و فشار عصبی مضر مد نظر قرار می گیرد.به هر حال فشار عصبی آثار فراوانی بر عملکرد فعالیتهای اعضای سازمان دارد ، فشار عصبی حاد نیروی انسانی سازمان را ضایع می کند و پایه های سازمان را متزلزل می سازد بدین ترتیب است که فشار عصبی در سازمان همچون آفتی نیروها را تحلیل می برد و فعالیتها و تلاشها را عقیم می سازد.از میان نشانه های عمومی استرس موارد زیر از جمله بی اشتهایی یا اشتهای زیاد ، بیخوابی یا خواب بیش از اندازه، دردهای مداوم ،خلاء ذهنی و احساسی ، فشار در محیط کار، درگیری با کارفرما ، ترس از شکست ، و غیره آشکارتر است. (غفوریان ، 1375، ص37)
به طور کلی ، بروز فشار در سازمانها کارآیی نیروها را می کاهد ، همکاری جای خود را به رقابت مخرب می دهد و ارتباطات سازمانی مختل می گردد.مدیری که گرفتار فشارهای عصبی و روانی است نمی تواند با زیر دستان خود رابطه صحیح برقرار نماید ، با فرادستان خود دچار مشکل می شود و ارباب رجوع را از خود ناراحت می کند.به علاوه ،عوارض ناشی از کم کاری ، تاخیر ،غیبت ، جابجایی ، ترک خدمت و در نتیجه کاهش بهره‌وری و عوارض فیزیکی ـ روانی فشارهای عصبی ، خسارتهای جبران ناپذیری را برای سازمانها به ارمغان می‌آورد.
در میان سازمانهای اجتماعی، هیچ سازمانی به اندازه آموزش و پرورش حساس نیست ،زیرا همچنانکه می دانیم آموزش و پرورش زیر ساز تمامی سازمانهای یک جامعه است و در این میان مدیران آموزشی از مهمترین ارکان تعلیم و تربیت می باشند.بنابراین بررسی عوامل فشار زای مدیران آموزشی می تواند گام مثبتی در جهت ارتقای شغلی آنان از طریق کاهش یا تعدیل تاثیر عوامل فشارزا و در نتیجه ،ارتقای آموزش و پرورش باشد.
فهرست مطالب
مقدمه……………………………………………………………………………. 1
بیان مساله………………………………………………………………………….. 2
ضرورت و اهمیت موضوع…………………………………………………………. 3
اهداف پژوهش………………………………………………………………………. 4
سوال و فرضیات پژوهش……………………………………………………………. 5
تعریف واژه های اساسی…………………………………………………………….. 6
مقدمه…………………………………………………………………………….. 9
تاریخچه استرس…………………………………………………………………….. 10
استرس…………………………………………………………………………….. 13
ماهیت فشار روانی…………………………………………………………………….. 15
نظریه های استرس…………………………………………………………………….. 16
استرس بعنوان پاسخی درونی…………………………………………………. 16
عوامل محیطی استرس……………………………………………………………. 18
استرس بعنوان کنش متقابل……………………………………………………………… 18
مدل خبرپردازی……………………………………………………………………………….. 20
مقابله بعنوان پاسخی درونی……………………………………………………………………. 21
مقابله متکی بر منابع محیط…………………………………………………………… 22
مقابله از راه کنش متقابل……………………………………………………………… 22
فیزیولوژی فشار روانی…………………………………………………………………………. 23
شخصیت نوع B,A……………………………………………………………………………… 26
علائم و نشانه های استرس……………………………………………………………………….. 27
عوامل موثر در تشدید یا کاهش فشار روانی……………………………………………………… 29
علل استرس……………………………………………………………………………… 30
ده فرمان برای کنترل استرس……………………………………………………………….. 32
استرس شغلی…………………………………………………………………………………… 34
تقسیم بندی مشاغل برحسب استرس……………………………………………………………. 36
رابطه میان استرس و قابلیت اجرای کار……………………………………………………………. 37
عوامل استرس زای شغلی…………………………………………………………………………… 39
1. حوزه اجتماعی و فرهنگی………………………………………………………………………… 40
از خود بیگانگی و بی‌هنجاری…………………………………………………………………………… 40
آب و هوا، رژیم غذایی و عوامل مشابه آن…………………………………………………………………… 41
جابجایی مکرر……………………………………………………………………………………… 41
رانندگی……………………………………………………………………………………. 41
زندگی در شهر در مقایسه با زندگی در روستا…………………………………………………………….. 41
2. حوزه خانواده………………………………………………………………………………………. 42
3. حوزه شغلی………………………………………………………………………………….. 43
ویژگیهای نقش…………………………………………………………………………………. 44
ویژگیهای شغل…………………………………………………………………………………… 46
روابط میان- فردی……………………………………………………………………………………. 47
جو و ساختار سازمانی…………………………………………………………………………………… 48
روشهای مدیریت منابع انسانی و فن آوری و خصوصیات مادی…………………………………. 49
فن آوری خصیصه های مادی……………………………………………………………………………. 51
هزینه های استرس شغلی……………………………………………………………………………………….. 53
استراتژیهای مقابله با استرس در سازمان……………………………………………………………………….. 54
پیشنه تحقیقات………………………………………………………………………………………………. 56
تحقیقات خارجی………………………………………………………………………………………… 56
تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………………… 59
خلاصه فصل …………………………………………………………………………………………… 62
مقدمه………………………………………………………………………………………………………. 64
روش تحقیق……………………………………………………………………………………. 64
جامعه تحقیق…………………………………………………………………………………………. 65
نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………… 65
روش و ابزار گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………. 67
پرسشنامه…………………………………………………………………………………………… 68
تعیین اعتبار و روایی……………………………………………………………………………… 69
روشهای آماری تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………… 70
مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 72
الف- توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی……………………………………………………………………… 72
ب- بررسی آماری سوال و فرضیات تحقیق……………………………………………………………………. 83
بررسی آماری سوال اصلی تحقیق………………………………………………………………………. 83
بررسی آماری فرضیات تحقیق………………………………………………………………………… 84
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………. 90
مقدمه……………………………………………………………………………………………… 91
خلاصه………………………………………………………………………………………… 92
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………… 93
پیشنهادات………………………………………………………………………………………………. 97
پیشنهادات اجرایی……………………………………………………………………………….. 97
پیشنهادات پژوهش………………………………………………………………………………….. 98
محدودیتهای تحقیق………………………………………………………………………………… 99
منابع فارسی…………………………………………………………………………………………. 100
منابع لاتین…………………………………………………………………………………… 104
ضمائم………………………………………………………………………………………………..
فهرست جداول
جدول 1-3: حجم آمار و نمونه پنج ناحیه آموزش و پرورش……………………………………….. 67
جدول 2-3: عوامل استرس زای شغلی و سوالات مربوطه…………………………………………… 69
جدول 1-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب جنسیت………………………………………… 72
جدول 2-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب تحصیلات……………………………………… 74
جدول 3-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب رشته تحصیلی……………………………… 76
جدول 4-4: توزیع فراوانی نمونه پژوهش برحسب سنوات مدیریت…………………………… 78
جدول 5-4: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب جنسیت………………… 80
جدول 6-4: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب تخصص…………………. 81
جدول 7-4: شاخص نمرات توصیفی عوامل استرس زا برحسب سنوات مدیریت…… 82
جدول 8-4: بررسی عوامل استرس زای شغلی مدیران………………………………………………… 83
جدول 9-4: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به تفکیک جنسیت و
نتایج آزمون U- مان ویتنی……………………………………………………………………….. 85
جدول 10-4: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به تخصص و نتایج آزمون
U- مان ویتنی………………………………………………………………………………… 87
جدول 11-4: بررسی میانگینهای رتبه ای عوامل استرس زا به سنوات خدمت و
نتایج آزمون U- مان ویتنی……………………………………………………………………….. 89
فهرست اشکال
نگاره شماره 1-2: استرس بعنوان پاسخ درونی………………………………………………………………. 17
نگاره شماره 2-2: مدل تاثیر متقابل………………………………………………………………………………… 20
نگاره شماره 3-2: فیزیولوژی استرس………………………………………………………………………………. 24
نگاره شماره 4-2: رابطه میان استرس و قابلیت اجرای کار………………………………………….. 28
نگاره شماره 5-2: عاملهای مادی استرس در محیط کار……………………………………………… 52
93/6/8
2:18 ع
1-1- مقدمه
از آنجا که بیشتر عمر ما در محیط کار سپری می شود و بسیاری از روابط و مناسبات ما در طول ساعات کار شکل می گیرد، می توان از کار به عنوان بخش بسیار مهمی از زندگی یاد کرد. با توجه به اهمیت ابعاد مختلف کار در زندگی انسانها ، می توان گفت که رضایت شغلی و تمایل به انجام کار نیز تأثیر بسزایی در نحوه خشنودی انسانها از وضعیت زندگیشان دارد. از سوی دیگر، سلامت روانی انسانها نیز دز گرو همین رضایت شغلی است،چنانکه می توان گفت انسانهایی که دستخوش نارضایتی شغلی هستند، دچار استرسهای شدیدی در زندگی خانوادگی و اجتماعی می شوند. بررسیهای انجام گرفته، نشان می دهد که تقریباً در تمامی مشاغل استرس وجود دارد، اما میزان و تأثیر آن به لحاظ نوع و ماهیت استرس و خصوصیات شخصی افراد، در مشاغل گوناگون، متفاوت است ( پارکز ، 1992، ص 57 )
از جمله مشخصات یک سازمان سالم، این است که سلامت جسمی و روانی کارکنان، به اندازه تولید و بهره وری مورد توجه قرار گیرد. در جامعه سالم، مسئولیت سازمانهای تولیدی، منحصر به تولید هر چه بیشتر کالا و خدمات سود آور نیست و مدیران سازمانهای چنین جوامعی می دانند که تولید بیشتر، نتیجه و محصول مدیریت اثر بخش است. مدیریت اثر بخش نیز بدون توجه و اعتقاد به سلامت روانی کارکنان حاصل نمی شود. در مورد اهمیت توجه به بیماریهای روانی در محیط کار، کافی است بگوییم که هیچ پدیده ای به اندازه سلامت روانی برای کارگر اهمیت ندارد ( ساعتچی، 1375، ص 91).
شیوع و گستردگی استرس در محیط کار، محققان را بر آن داشته است که به تحلیل گسترده این موضوع در سازمان و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان بپردازند. عده ای از صاحبنظران رفتار سازمانی تا آنجا پیش رفته اند که استرس را « بیماری شایع قرن» نامیده اند و معتقدند دامنه این بیماری، به علت پیچیدگی روز افزون سازمانها، ابرازها و روشها، درصورت عدم برنامه ریزی صحیح افزایش خواهد یافت. این تحقیق شامل پنج فصل کلیات، پیشینه و ادبیات تحقیق، یافته و تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری و پیشنهادات است.
فهرست
مقدمه
بیان مسئاله
هدف تحقیق
ضرورت و اهمیت تحقیق
سؤالات تحقیق
سوالات فرعی تحقیق
فرضیات فرعی
فرضیات تحقیق
متغیرهای تحقیق
واژگان تخصصی تحقیق
قلمرو تحقیق
محدودیتهای تحقیق
فصل دوم
پیشینه پژوهش
تاریخچه
آشنایی با اداره کل مالیاتهای غرب تهران
تحقیقات انجام شده در جهان
نگرشهای مختلف نسبت به استرس
ماهیت استرس
انواع استرس
عوامل بوجود آورنده استرس
رابطه بین استرس و دفاع ایمنی
علایم و نشانه های استرس
بیماری های جسمی
طرق مقابله با استرس یا کاهش آن یا غلبه بر آن
استرس شغلی
رضایت شغلی
تعریف رضایت شغلی
اهمیت و ویژگیهای رضایت شغلی
ابعاد رضایت شغلی
منشأ رضایت شغلی
مدلهی رضایت شغلی
فصل سوم
مقدمه
منابع جمع آوری داده ها
منابع ثانویه
منابع اولیه
روش تحقیق
جامعه آماری
روش نمونه گیری
حجم نمونه
ابراز جمع اوری داده ها
روایی پرسشنامه
پایایی پرسشنامه
مقاسهای مورد استفاده
آزمون آماری مورد استفاده
93/6/7
4:0 ص
1-1- مقدمه
از آنجا که بیشتر عمر ما در محیط کار سپری می شود و بسیاری از روابط و مناسبات ما در طول ساعات کار شکل می گیرد، می توان از کار به عنوان بخش بسیار مهمی از زندگی یاد کرد. با توجه به اهمیت ابعاد مختلف کار در زندگی انسانها ، می توان گفت که رضایت شغلی و تمایل به انجام کار نیز تأثیر بسزایی در نحوه خشنودی انسانها از وضعیت زندگیشان دارد. از سوی دیگر، سلامت روانی انسانها نیز دز گرو همین رضایت شغلی است،چنانکه می توان گفت انسانهایی که دستخوش نارضایتی شغلی هستند، دچار استرسهای شدیدی در زندگی خانوادگی و اجتماعی می شوند. بررسیهای انجام گرفته، نشان می دهد که تقریباً در تمامی مشاغل استرس وجود دارد، اما میزان و تأثیر آن به لحاظ نوع و ماهیت استرس و خصوصیات شخصی افراد، در مشاغل گوناگون، متفاوت است ( پارکز ، 1992، ص 57 )
از جمله مشخصات یک سازمان سالم، این است که سلامت جسمی و روانی کارکنان، به اندازه تولید و بهره وری مورد توجه قرار گیرد. در جامعه سالم، مسئولیت سازمانهای تولیدی، منحصر به تولید هر چه بیشتر کالا و خدمات سود آور نیست و مدیران سازمانهای چنین جوامعی می دانند که تولید بیشتر، نتیجه و محصول مدیریت اثر بخش است. مدیریت اثر بخش نیز بدون توجه و اعتقاد به سلامت روانی کارکنان حاصل نمی شود. در مورد اهمیت توجه به بیماریهای روانی در محیط کار، کافی است بگوییم که هیچ پدیده ای به اندازه سلامت روانی برای کارگر اهمیت ندارد ( ساعتچی، 1375، ص 91).
شیوع و گستردگی استرس در محیط کار، محققان را بر آن داشته است که به تحلیل گسترده این موضوع در سازمان و تأثیر آن بر عملکرد کارکنان بپردازند. عده ای از صاحبنظران رفتار سازمانی تا آنجا پیش رفته اند که استرس را « بیماری شایع قرن» نامیده اند و معتقدند دامنه این بیماری، به علت پیچیدگی روز افزون سازمانها، ابرازها و روشها، درصورت عدم برنامه ریزی صحیح افزایش خواهد یافت. این تحقیق شامل پنج فصل کلیات، پیشینه و ادبیات تحقیق، یافته و تجزیه و تحلیل داده ها و نتیجه گیری و پیشنهادات است.
فهرست
مقدمه
بیان مسئاله
هدف تحقیق
ضرورت و اهمیت تحقیق
سؤالات تحقیق
سوالات فرعی تحقیق
فرضیات فرعی
فرضیات تحقیق
متغیرهای تحقیق
واژگان تخصصی تحقیق
قلمرو تحقیق
محدودیتهای تحقیق
فصل دوم
پیشینه پژوهش
تاریخچه
آشنایی با اداره کل مالیاتهای غرب تهران
تحقیقات انجام شده در جهان
نگرشهای مختلف نسبت به استرس
ماهیت استرس
انواع استرس
عوامل بوجود آورنده استرس
رابطه بین استرس و دفاع ایمنی
علایم و نشانه های استرس
بیماری های جسمی
طرق مقابله با استرس یا کاهش آن یا غلبه بر آن
استرس شغلی
رضایت شغلی
تعریف رضایت شغلی
اهمیت و ویژگیهای رضایت شغلی
ابعاد رضایت شغلی
منشأ رضایت شغلی
مدلهی رضایت شغلی
فصل سوم
مقدمه
منابع جمع آوری داده ها
منابع ثانویه
منابع اولیه
روش تحقیق
جامعه آماری
روش نمونه گیری
حجم نمونه
ابراز جمع اوری داده ها
روایی پرسشنامه
پایایی پرسشنامه
مقاسهای مورد استفاده
آزمون آماری مورد استفاده
