1-1 . مقدمه:

    در هر جامعه­ای نیروی فعال و جوان بعنوان یکی از ذخایر و سرمایه­های آن جامعه محسوب و مطرح می­باشد و در عمل نیز چرخه­ی فعالیت­های مختلف پیکره اجتماع بطور مستقیم و غیرمستقیم متکی به نیروهای فوق است که متاسفانه قشر وسیعی از جوانان و نوجوانان ما اکنون گرفتار سیگار شده­اند که آنان را در کام خویش فرو می­برد و توان حرکت و فکر را از آنان می­گیرد و هستی را از آن­ها ساقط میکند .

1 – بالاترین رقم سنی معتادان در ایران را افراد 27 – 21ساله تشکیل می­دهند.

2 – افرادی که به انواع سیگار اعتیاد پیدا کرده­اند، اغلب اولین تجربه­شان را به صورت تفریحی و در دوران نوجوانی با کشیدن سیگار شروع کرده­اند.

3 – تشخیص رفتارهای آشکار دوره نوجوانی از رفتارهای ناشی از مصرف سیگار دشوار است.

4 – نوجوانانی که از بودن در خانواده­یشان احساس رضایت داشته­اند و روابط صمیمی بین اعضای خانواده وجود داشته­است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده­اند.

یکی از مشکلات عمده­ای که نسل جوان جامعه با آن رو به روست، خطر گرایش به مصرف سیگار است. از آن جا که مصرف این گونه مواد (انواع سیگارها، قرص­ها، مخدرها و…) در بین جوانان و نوجوانان رو به افزایش است، وظیفه والدین، مربیان و سایر نهادهای اجتماعی و آموزشی برای آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف سیگار به مراتب سنگین­تر از قبل می­شود. با توجه به این موضوع، والدین و مربیان باید سعی کنند با استفاده از روش­ها و آموزش­های لازم، بچه­ها را از همان دوران کودکی و پیش نوجوانی با آثار زیان بار مصرف سیگار و اثرات و پیامدهای ناشی از آن بر جسم و روان شان مطلع سازند.

به رغم نکوهش و مذمت در مضرات سیگار و هشدار محققان، پزشکان و کارشناسان بهداشتی و فعالیت رسانه‌ها در مورد این بلای خانمانسوز و قاتل خاموش، باز هم به وفور مشاهده می‌کنیم که افراد بسیاری در جامعه همچنان به کشیدن سیگار و دود کردن وجود خود مشغول هستند و هیچ توجهی به این هشدارها و علایم خطر ندارند و افراد دیگر را به این ورطه و منجلاب می‌کشند.

آیا می‌دانند که چرا سیگار می‌کشند و چه چیزی از کشیدن سیگار نصیب آن­ها می‌شود یا چه خسارات جبران‌ناپذیری به روح و جسم و اگر صاحب خانواده هستند به خانواده بیگناه آن­ها وارد می‌شود و جدای از این چه ضربه‌ای به افراد جامعه­ به خصوص نوجوانان، جوانان و قشر دانشجو که در حالت هشدار قرار دارد وارد می‌شود؟!

باید بدانیم که اگر راهکارهای پیشگیرانه و موثر در شیوع مصرف سیگار و سیگار در میان نوجوانان و جوانان در نظر گرفته نشود، همواره باید نگران عواقب به مراتب بدتری از این بلای خانمانسوز در میان نسل فردای جامعه باشیم!

افرادی که نگرش­ها و باورهای مثبت و یا خنثی به سیگار دارند، احتمال مصرف و اعتیادشان بیش از کسانی است که نگرش­های منفی دارند. این نگرش­های مثبت معمولاً عبارتند از: کسب بزرگی و تشخص، رفع دردهای جسمی و خستگی، کسب آرامش روانی، توانایی مصرف مواد بدون ابتلا به اعتیاد.

فهرست مطالب

فصل اول 

کلیات

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

هدف پژوهش

تفاوت عادت و اعتیاد

پیشگیری

روش های پشگیری اولیه

بهداشت روانی

تعاریف عملیاتی

فصل دوم - موضع گیری های نظری و یافته های پژوهشی در خصوص اعتیاد به سیگار و سیگار

دیدگاه های مربوط به سوء مصرف مواد

دیدگاه زیست شناختی و پزشکی

دیدگاه اجتماعی

دیدگاه روان تحلیلی

دیدگاه های یادگیری و شناختی- رفتاری

عوامل مخاطره آمیز فردی

ژنتیک

صفات شخصیتی

اختلال های روانی

نگرش مثبت به مواد

موقعیتهای مخاطره آمیز فردی

تاثیر مواد بر فرد

عوامل مخاطره آمیز بین فردی و محیطی

عوامل مربوط به خانواده

نقش خانواده در آگاه سازی جوانان و نوجوانان

ستیزه والدین

رفاه اقتصادی خانواده

در دسترس بودن مواد مخدر

نابرابری های اقتصادی و اجتماعی

بیکاری

عقاید معتادان درباره اعتیاد واعتقادات دینی

عوامل مروبوط به دوستان

روش‌‌های مقابله با فشار همسالان

واکسیناسیون ذهنی

آموزش قاطعیت

آموزش مهارت‌های زندگی و اطلاع رسانی

عوامل مربوط به محیط آموزشی

عوامل مربوط به محل سکونت

عوامل مخاطره آمیز اجتماعی

قوانین

بازار مواد

مصرف مواد به عنوان هنجار اجتماعی

کمبود امکانات فرهنگی، ورزشی، تفریحی

عدم دسترسی به سیستمهای خدماتی، حمایتی، مشاوره ای و درمانی

سیگار

مقدمه

تعریف

اپیدمیولوژی

سبب شناسی

اثرات نیکوتین بر بدن

درمان و ترک سیگار

اعتیاد

انواع مواد و شیو ه های مصرف

توتون

تریاک

هروئین

کدئین

مرفین

حشیش

ماری جو انا

کوکائین

مواد توهم زا

آثار مصرف

فن سیکلیدین

داروهایی که مصرف پزشکی دارند

آمفتامین ها

اکستاسی

نحوه اثر در مغز

تأثیرات آنی مصرف اکستاسی

عوارض ناشی از مصرف اکستاسی

درمان

اثرات MDMA

الکل  و آثار مصرف

استروئیدها

مواد استنشاقی

آثار مصرف مواد استنشاقی

آشنایی با ابزار مصرف مواد

عوامل خطر ساز و محافظت کننده در سوء مصرف و وابستگی به مواد

عوامل موثر بر اعتیاد

استراتژی‌های پیشگیری از اعتیاد

مراحل درمان

معتاد

غیر معتاد(سالم)

بهداشت روانی چیست؟

اضطراب هستی

فصل سوم - روش انجام پژوهش

پیشینه ی پژوهش

پژوهشهای انجام شده در ایران

پژوهشهای انجام شده در خارج

هدف های پژوهش

جامعه ی آماری و حجم نمونه

روش جمع آوری اطلاعات

تجزیه و تحلیل داده ها

منابع و مآخذ

منابع انگلیسی

//دانلود فایل\\

فصل اول: کلیات

1-1 . مقدمه:

    در هر جامعه­ای نیروی فعال و جوان بعنوان یکی از ذخایر و سرمایه­های آن جامعه محسوب و مطرح می­باشد و در عمل نیز چرخه­ی فعالیت­های مختلف پیکره اجتماع بطور مستقیم و غیرمستقیم متکی به نیروهای فوق است که متاسفانه قشر وسیعی از جوانان و نوجوانان ما اکنون گرفتار سیگار شده­اند که آنان را در کام خویش فرو می­برد و توان حرکت و فکر را از آنان می­گیرد و هستی را از آن­ها ساقط میکند .

1 – بالاترین رقم سنی معتادان در ایران را افراد 27 – 21ساله تشکیل می­دهند.

2 – افرادی که به انواع سیگار اعتیاد پیدا کرده­اند، اغلب اولین تجربه­شان را به صورت تفریحی و در دوران نوجوانی با کشیدن سیگار شروع کرده­اند.

3 – تشخیص رفتارهای آشکار دوره نوجوانی از رفتارهای ناشی از مصرف سیگار دشوار است.

4 – نوجوانانی که از بودن در خانواده­یشان احساس رضایت داشته­اند و روابط صمیمی بین اعضای خانواده وجود داشته­است، کمتر به دنبال سیگار، الکل و انواع مخدرها بوده­اند.

یکی از مشکلات عمده­ای که نسل جوان جامعه با آن رو به روست، خطر گرایش به مصرف سیگار است. از آن جا که مصرف این گونه مواد (انواع سیگارها، قرص­ها، مخدرها و…) در بین جوانان و نوجوانان رو به افزایش است، وظیفه والدین، مربیان و سایر نهادهای اجتماعی و آموزشی برای آگاه ساختن قشر جوان از عواقب مصرف سیگار به مراتب سنگین­تر از قبل می­شود. با توجه به این موضوع، والدین و مربیان باید سعی کنند با استفاده از روش­ها و آموزش­های لازم، بچه­ها را از همان دوران کودکی و پیش نوجوانی با آثار زیان بار مصرف سیگار و اثرات و پیامدهای ناشی از آن بر جسم و روان شان مطلع سازند.

به رغم نکوهش و مذمت در مضرات سیگار و هشدار محققان، پزشکان و کارشناسان بهداشتی و فعالیت رسانه‌ها در مورد این بلای خانمانسوز و قاتل خاموش، باز هم به وفور مشاهده می‌کنیم که افراد بسیاری در جامعه همچنان به کشیدن سیگار و دود کردن وجود خود مشغول هستند و هیچ توجهی به این هشدارها و علایم خطر ندارند و افراد دیگر را به این ورطه و منجلاب می‌کشند.

آیا می‌دانند که چرا سیگار می‌کشند و چه چیزی از کشیدن سیگار نصیب آن­ها می‌شود یا چه خسارات جبران‌ناپذیری به روح و جسم و اگر صاحب خانواده هستند به خانواده بیگناه آن­ها وارد می‌شود و جدای از این چه ضربه‌ای به افراد جامعه­ به خصوص نوجوانان، جوانان و قشر دانشجو که در حالت هشدار قرار دارد وارد می‌شود؟!

باید بدانیم که اگر راهکارهای پیشگیرانه و موثر در شیوع مصرف سیگار و سیگار در میان نوجوانان و جوانان در نظر گرفته نشود، همواره باید نگران عواقب به مراتب بدتری از این بلای خانمانسوز در میان نسل فردای جامعه باشیم!

افرادی که نگرش­ها و باورهای مثبت و یا خنثی به سیگار دارند، احتمال مصرف و اعتیادشان بیش از کسانی است که نگرش­های منفی دارند. این نگرش­های مثبت معمولاً عبارتند از: کسب بزرگی و تشخص، رفع دردهای جسمی و خستگی، کسب آرامش روانی، توانایی مصرف مواد بدون ابتلا به اعتیاد.

فهرست مطالب

فصل اول 

کلیات

مقدمه

بیان مسئله

اهمیت و ضرورت تحقیق

هدف پژوهش

تفاوت عادت و اعتیاد

پیشگیری

روش های پشگیری اولیه

بهداشت روانی

تعاریف عملیاتی

فصل دوم - موضع گیری های نظری و یافته های پژوهشی در خصوص اعتیاد به سیگار و سیگار

دیدگاه های مربوط به سوء مصرف مواد

دیدگاه زیست شناختی و پزشکی

دیدگاه اجتماعی

دیدگاه روان تحلیلی

دیدگاه های یادگیری و شناختی- رفتاری

عوامل مخاطره آمیز فردی

ژنتیک

صفات شخصیتی

اختلال های روانی

نگرش مثبت به مواد

موقعیتهای مخاطره آمیز فردی

تاثیر مواد بر فرد

عوامل مخاطره آمیز بین فردی و محیطی

عوامل مربوط به خانواده

نقش خانواده در آگاه سازی جوانان و نوجوانان

ستیزه والدین

رفاه اقتصادی خانواده

در دسترس بودن مواد مخدر

نابرابری های اقتصادی و اجتماعی

بیکاری

عقاید معتادان درباره اعتیاد واعتقادات دینی

عوامل مروبوط به دوستان

روش‌‌های مقابله با فشار همسالان

واکسیناسیون ذهنی

آموزش قاطعیت

آموزش مهارت‌های زندگی و اطلاع رسانی

عوامل مربوط به محیط آموزشی

عوامل مربوط به محل سکونت

عوامل مخاطره آمیز اجتماعی

قوانین

بازار مواد

مصرف مواد به عنوان هنجار اجتماعی

کمبود امکانات فرهنگی، ورزشی، تفریحی

عدم دسترسی به سیستمهای خدماتی، حمایتی، مشاوره ای و درمانی

سیگار

مقدمه

تعریف

اپیدمیولوژی

سبب شناسی

اثرات نیکوتین بر بدن

درمان و ترک سیگار

اعتیاد

انواع مواد و شیو ه های مصرف

توتون

تریاک

هروئین

کدئین

مرفین

حشیش

ماری جو انا

کوکائین

مواد توهم زا

آثار مصرف

فن سیکلیدین

داروهایی که مصرف پزشکی دارند

آمفتامین ها

اکستاسی

نحوه اثر در مغز

تأثیرات آنی مصرف اکستاسی

عوارض ناشی از مصرف اکستاسی

درمان

اثرات MDMA

الکل  و آثار مصرف

استروئیدها

مواد استنشاقی

آثار مصرف مواد استنشاقی

آشنایی با ابزار مصرف مواد

عوامل خطر ساز و محافظت کننده در سوء مصرف و وابستگی به مواد

عوامل موثر بر اعتیاد

استراتژی‌های پیشگیری از اعتیاد

مراحل درمان

معتاد

غیر معتاد(سالم)

بهداشت روانی چیست؟

اضطراب هستی

فصل سوم - روش انجام پژوهش

پیشینه ی پژوهش

پژوهشهای انجام شده در ایران

پژوهشهای انجام شده در خارج

هدف های پژوهش

جامعه ی آماری و حجم نمونه

روش جمع آوری اطلاعات

تجزیه و تحلیل داده ها

منابع و مآخذ

منابع انگلیسی

//دانلود فایل\\

نام « سندرم خستگی مزمن » چند سالی است که در کتابهای پزشکی دیده می شود . 20 سال پیش هیچ پزشکی در هیچ جای دنیا این بیماری را نمی شناخت . بر خلاف بیشتر بیماری ها که «کشف » می شوند ، سندرم خستگی مزمن را در واقع پزشکان « اختراع » کردند ؛ البته نه به آن معنی که این بیماری ساخته ذهن پزشکان باشد ؛ سندرم خستگی مزمن وجود داشت و آنقدر هم شایع بود که پزشکان را در نقاط مختلف دنیا به فکر واداشت ؛ اما از آنجا که هیچ عاملی برای ایجاد آن شناخته نشد ( و هنوز هم نشده است )

نام آن را سندرم خستگی مزمن گذاشتند و بعد هم گروه های مختلفی از پزشکان سعی کردند درست ترین و دقیق ترین تعریف را برای آن پیدا کنند .

حتماً می دانید که واژه «سندرم »به معنای مجموعه ای از علایم است . پزشکان معمولاً وقتی این واژه را به کار می برند که مجموعه ای از علایم وجود داشته باشد ؛ اما نتوان همه آنها را به یک عامل بیماری زا نسبت داد . قصه سندرم خستگی مزمن هم همین است و البته این قصه، فقط عنوانش « خستگی » است ؛ اما به همین کلمه ختم نمی شود . مجموعه ای از علایم ، از درد عضلات و مفاصل گرفته تا سر درد و خستگی ، ذهنی همه و همه در طیف علایم این بیماری قرار می گیرند . «مزمن» بودن آن هم به این معناست که مجموعه همه علایمی که گفته شد ، فقط به چند روز منحصر نمی شود. بعضی از پزشکان می گویند علایم باید دست کم 6 هفته به طول بینجامد تا بشود تشخیص سندرم خستگی مزمن را برای بیماری مطرح کرد .

یک اسم جدید و عجیب و غریب برای خستگی !

سندرم خستگی مزمن ، بیش ازهر سن دیگری در نوجوانان و جوانان دیده می شود . سه چهارم بیماران هم مونث هستند . مطالعات مختلف درباره علت این بیماری ، احتمال ارتباط آن با یک عفونت ویروسی را مطرح کرده است: ویروسی به نام « اپشتین بار » که عامل ایجاد بیماری به نام « مونو کلئوز عفونی » هم هست . می گویند وقتی که آلودگی و عفونت ایجاد شده به وسیله این ویروس به صورت مزمن در بیاید ، سندرم خستگی مزمن ایجاد می شود ؛ اما هنوز این فرضیه به اثبات نرسیده است .

در واقع درباره سندرم خستگی مزمن هنوز هیچ چیز به اثبات نرسیده است. علت ، نامعلوم است. حتی تشخیص آن قطعی نیست و هیچ تست آزمایشگاهی هم وجود ندارد که بتواند بیماری را با قطعیت تأیید کند . با این وضعیت ، خیلی عجیب نیست که درمان مشخصی هم برای آن وجود نداشته باشد . باز هم مطالعات روی بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن نشان داده است که بیشترین اشکال به سیستم عصبی بیماران بر می گردد . از آنجا که غدد درون ریز و سیستم ایمنی هم در این بیماری مشاهده می شود ، عده ای از پزشکان پیشنهاد کرده اند که نام این بیماری را به «اختلال عصبی. غددی . ایمنی »تغییر دهند .این نام جدید اگر چه به اندازه نام قبلی ساده نیست ، اما دقیق تر و با مفهوم تر است و از طرف دیگر افراد مبتلا به این بیماری احساس بهتری نسبت به آن دارند . سندرم خستگی مزمن . این فکر را برای بیماران ایجاد می کند که دیگر هیچ وقت از شّر این علایم خلاص نمی شوند ؛ اما در حقیقت این طور نیست و درصد زیادی از بیماران بعد از گذشت چند ماه ، از شّر علایم سندرم خستگی مزمن راحت می شوند .

آیا شما مبتلا به خستگی مزمن هستید ؟

اگر شما چند وقتی است که 2-3 شیفت در روز کار می کنید و همیشه احساس خستگی می کنید و حسرت به دل یک استراحت طولانی هستید ، باید بدانیدکه خیلی ها مثل شما هستند ، اما نه شما و نه هیچکدام از آنهایی که مثل شما هستند ، مبتلا به این بیماری نیستید . سندرم خستگی مزمن ، اسمی است که خیلی از ما شاید از آن بدمان نیاید و حتی شاید به معنای لغوی درباره ما مصداق هم داشته باشد ؛اما نباید فراموش کنیم که تعریف علمی این عبارت ، کمی پیچیده تر از آن است که ما فکر می کنیم . طبق یکی از رایج ترین تعاریف ، کسی مبتلا به سندرم خستگی مزمن است که :

1- دچار خستگی پایدار یا عود کننده ای باشد که از مدتی پیش شروع شده و باعث شده که توانایی فعالیت های روزانه فرد تا 50 در صد کاهش یابد . این خستگی دست کم باید6 هفته ادامه داشته باشد .

2- پزشک باید بیمار را بررسی کرده باشد و تمام بیماری هایی را که ممکن است علایمی شبیه این بیماری ایجاد کند را مردود دانسته باشد تا بتوان برای بیمار این تشخیص را داد. خیلی از بیماری های دیگر از قبیل عفونت ها ، بد خیمی ها ، بیماری های خود ایمنی ، بیمای های روانی ، بیماری های عصبی - عضلانی ، بیماری های هورمونی ، اعتیاد یا سوء مصرف مواد مخدر و حتی عوارض جانبی برخی داروها می تواند علایم مشابهی ایجاد کنند .

3- دست کم 6 مورد از موارد زیر باید در بیمار وجود داشته باشد :

الف) تب پایین و در حد زیر 5/38درجه یا لرز .

ب) گلو درد.

ج) غدد لنفاوی دردناک در ناحیه زیر بغل یا گردن .

د) ضعف عضلانی .

ه) درد یا احساس ناراحتی در عضلات .

و) خستگی طولانی ( مثلاً 24 ساعت ) و منتشر بعد از فعالیت ورزشی در فردی که سابقاً این فعالیت ورزشی در او باعث خستگی نمی شده است .

ز) درد مفاصل بدون علایم التهاب ( مثل تورم یا قرمزی ) .

ح) علایم روانی یا عصبی مثل فراموشی ، تحریک پذیری ، گیجی ، عدم توانایی در تمرکز فکری ، افسردگی .

ط) اختلالات خواب ( بی خوابی یا پر خوابی ).

ی) شروع خستگی و سایر علایم در عرض چند ساعت یا چند روز .

منبع: بیتوته

دکتر سیدناصر عمادی مشاهدات و تجربیات اینجانب از بیماری آنفولانزای خوکی در کشور غنا در غرب آفریقا و کشور کنیا در شرق آفریقا طی هفته های اخیر، بخصوص مشاهده مستقیم خانواده ای مبتلا به این بیماری که از کشور هند وارد کنیا شده بودند، اینجانب را بر آن نمود تا تجربیات عملی کسب شده از این بیماری را به همراه آخرین اطلاعات علمی از بزرگترین مرکز مبارزه بیماری های واگیردار در جهان (C.D.C) یا ( Center for Disease Control and Prevention) پس از ترجمه در اختیار هموطنان عزیز قرار دادم در ضمن عرض نمایم مطالب و دستورات ارائه شده ذیل مطابق با رهنمودها و دستورات مرکز جهانی مبارزه با بیماریها( CDC) در مناطق با شیوع بالا می باشد و این بشارت و اطمینان که این بیماری مانند هر بیماری ویروسی آنفولانزایی دیگر قابل علاج می باشد. اما رسالت پزشکی ما آموزش و انتقال همه نکات از یک بیماری به مردم عزیزمان می باشد. ولو اینکه هرگز با ان مواجه نشویم. زیرا دانستن خوب است و توانستن بهتر است.

1- ویروس H1N1 چیست؟

این ویروس از آنفولانزای تیپ A می باشد که اولین بار در سال 1918 میلادی در آمریکا شناخته شد و پس از یک دوره طولانی در آوریل 2009 (سال جاری) مجدداً این بیماری به نام Swine flu یا آنفولانزای خوکی با شکل، قدرت و توانایی بیماریزایی متفاوت از گذشته در ایالات کالیفرنیای جنوبی از کشور آمریکا گزارش گردید و پس از آن به سرعت کشورهای مکزیک، کانادا و کشورهای اروپایی نیز مواردی از ابتلا به این بیماری را گزارش نمودند. اگر چه Swine flu آنفولانزای خوکی نام گرفته، اما این به آن معنی نیست که این بیماری از خوک به انسان انتقال می یابد بلکه در آزمایشات بعمل آمده از این ویروس مشخص شده که تعدادی از ژن های آن شبیه به آنفولانزای ویروسی می باشد که در خوک های شمال آمریکا یافته اند. در عین حال بدلیل شباهت بروز این آنفولانزا در خوک های اروپا و آسیا و مرغان و انسان ها، دانشمندان آنرا یک آنفولانزای ویروسی چهارگانه نام نهاده اند.

قدرت بیماری زایی این ویروس 3 برابر ویروس آنفولانزای معمولی بوده و بیشترین شیوع آن در فصل سرد می باشد. انتقال آن از انسان به انسان می باشد (نه حیوان به انسان) معمولاً قسمت فوقانی سیستم تنفسی را درگیر می نماید و تنها در 1 تا 2 درصد می تواند منجر به مرگ شود که دلایل آن ذکر خواهد شد.

2- آخرین وضعیت بیماری در جهان چگونه است؟

بنا بر گزارش WHO (سازمان بهداشت جهانی) و CDC این بیماری در مرحله پاندمیک یعنی همه گیری جهانی می باشد و بیماری در فاز 6 می باشد. این بدان معنی است که جهان و تمام قاره ها در راه این بیماری طی ماه های آینده می باشند و این بیماری همه کشورها را طی خواهد نمود و هیچ کشوری از این بیماری در امان نخواهد بود. در حال حاضر 90 کشور جهان و 7 کشور همسایه ایران و همچنین کشور ما که از یک نوجوان 16 ساله ایرانی الاصل مقیم آمریکا که وارد ایران شده , این بیماری را گزارش نموده اند. خوشبختنانه 72 نقطه از کشور ایران به عنوان مراکز مبارزه با این بیماری با امکانات کامل و مناسب جهت تشخیص و درمان آماده و مهیا برای خدمات رسانی می باشند که به واسطه فعالیت همه مراکز بهداشتی و درمانی هیچ نگرانی از این موضوع در کشور وجود ندارد. اما در مبارزه با این ویروس نو ظهور آشنایی و آگاهی از این بیماری فرصت بیشتری به ما در حفظ سلامتی فردی، خانوادگی و اجتماعی خواهد داد و باید بدانیم شرط لازم پیشگیری دانستن و عمل کردن به دانستنی هاست و به همین دلیل با هم از این بیماری می خوانیم تا سالم، مطمئن و شاد زندگی کنیم.

3- نشانه ها و علامت بیماری انفولانزای خوکی چیست؟

علائم این بیماری مشابه آنفولانزای فصلی همانند تب، سرفه، گلودرد، آب ریزش بینی، کوفتگی و درد بدن، سر درد، لرز و خستگی و در موارد مشخص اسهال، تهوع و استفراغ می باشد و در مواردی ممکن است این بیماری ویروسی پیشرفت نموده و ایجاد عفونت های شدید ریوی، گوشی و سینوسی نماید.

4 - چه افرادی بیشتر در خطر معرض این بیماری می باشند؟

4 گروه از مردم در گروه خطر می باشند. افراد مسن 64 سال و بالاتر، کودکان با سن کمتر از 5 سال، خانم های حامله، افراد با بیماری های مزمن و طولانی مدت مانند آسم، دیابت، برونشیت مزمن، بیماری های قلبی و ریوی و کسانی که به عللی همانند جراحی وسیع، شیمی درمانی مکانیزم دفاعی سیستم ایمنی بدن آنان در شرایط مساعدی نمی باشد. در عین حال وجود آنتی بادی ضد این ویروس در بدن افراد میانسال , جوان و سالم و حتی در یک سوم از افراد مسن بالای 60 سال بدن آنها را در مقابل این ویروس محافظت می نماید. بنابراین لازم است بدانیم بسیاری از افراد در ابتلای به این بیماری نیازی به درمان ویژه به استثناء استراحت و اقامت 7 روزه در منزل و استفاده از داروهای معمولی جهت تسکین درد و علائم به اقدامی دیگر نیاز ندارند. زیرا مکانیزم دفاعی مناسب بدن ویروس را سرکوب و نابود می نماید.

5- چگونه این ویروس انتقال می یابد؟

آخرین اطلاعات اظهار می کند که انتقال این بیماری از انسان به انسان از طریق سرفه، عطسه، تخلیه ترشحات بینی و دهان می باشد. که ویروس می تواند حداکثر تا فاصله 1.5 متری از طریق سرفه یا عطسه منتقل شود. اما راه دیگر انتقال تماس دست ها، با محیط آلوده به ویروس است. مانند دستگیره درب ها و یا وسایلی که بطور عمومی و مشترک استفاده می شود. دست تماس یافته با محیط آلوده به ویروس موجب انتقال ان از طریق دست آلوده شده به بینی و دهان و یا چشم می شود.

6- چه علائمی در کودکان و بزرگسالان بسیار جدی است و باید به مرکز درمانی منتقل شوند؟

بیشتر مبتلایان به غیر از 4 گروه در خطر(کودکان زیر 5 سال، سالمندان بالای 64 سال، خانم های باردار و افراد با بیماری زمینه ای) با استراحت در منزل و دوری در تماس با افراد و استفاده از داروهای ضد ویروس به راحتی درمان می شود. اما اگر علایم زیر در کودکان بروز نمود حتماً نیازمند انتقال به بیمارستان می باشند.

1- تنفس سریع و غیر عادی(نفس نفس زدن)

2- تغیر رنگ پوست به آبی یا خاکستری بخصوص در لب ها

3- بی اشتهایی شدید

4- تهوع و استفراغ مقاوم و مداوم

5- عدم هوشیاری، تشنج و بی توجهی به محیط

6- بی قراری و اضطراب شدید

7- تب بالا و سرفه مقاوم

8- اسهال به همراه علایم فوق

و در بزرگسالان

1- تنفس کوتاه که به سختی انجام می شود.

2- احساس درد و فشار در قفسه سینه و شکم

3- سرگیجه ناگهانی و استفراغ شدید و مداوم و اسهال

4- کاهش سطح هوشیاری

5- تب و سرفه شدید.

7- دوره این بیماری چه مدت یا چند روز میباشد؟

اطلاعات بر این باور است که شخص یک روز پس از ابتلا به این ویروس دچار علایم می شود یعنی این ویروس پس از ابتلای شخص در روز اول هیچگونه علایمی ندارد و اصطلاحاً دوره نهفته آن یک روز است اما دوره بیماری در افراد با مکانیزم دفاعی نرمال و طبیعی 7 روز می باشد. ولی این دوره در کودکان، افراد مسن و خانم های باردار و افردا با بیماری های دیگر متفاوت و طولانی تر می باشد. بنابراین طی این مدت( 7 روز ) شخص بیمار منبع انتقال بیماری به افراد دیگر نیز می باشد.

8- آیا امکان بیماری از طریق گوشت خوک می باشد؟

اگر چه کاملاً مشخص نیست اما تاکنون گزارشی از آن ارسال نشده و پاسخ منفی است.

9- آیا انتقال این بیماری از طریق آب نوشیدنی یا آب لوله کشی شهری ممکن است؟

گندزدایی و کلرزنی آب موجب سلامت کامل آب های نوشیدنی شهری می باشد که همواره در حال انجام می باشد . اگرچه اثبات این ادعا بر اساس موفقیت درمانی و سلامت آب های نوشیدنی در درمان آنفولانزای مرغی (H5N1) می باشد. اما تاکنون گزارشی از انتقال بیماری از آب هایی که کلرزنی شده اند نداشته ایم.

10- آیا استخر و چشمه های معدنی می توانند آلوده به ویروس شوند؟

بر اساس تجربیات بدست امده از آنفولانزای مرغی (H5N1) اگر چنانچه استخرها به اندازه 3 PPM -1 و چشمه های معدنی به اندازه PPM5-2 کلرزنی و گندزدایی شوند احتمال وجود و انتقال ویروس صفر خواهد شد.

11- چگونه می توان خود را در مقابل این بیماری ایمن نمود؟

اگرچه تاکنون واکسنی برای این بیماری کشف نشده اما نکات زیر در پیشگیری مهم می باشد.

1- پوشاندن صورت، بینی و دهان در زمان سرفه و عطسه با دستمال کاغذی یک بار مصرف و پس از آن قرار دادن آن در سطل در بسته مخصوص 2- شستشوی دست و صورت با آب و صابون بعد از هر عطسه و سرفه تا ویروس ها زدوده شوند. دستها را می توان با پنبه و الکل ضدعفونی نمود.3- در خارج از منزل، محیط کار و معابر عمومی از تماس دستهایتان با صورت یا چشم، بینی و دهان تان خودداری نمایید. 4- حدامکان از تماس بسیار نزدیک (دست دادن یا روبوسی) با افراد دیگر خودداری نمایید.5- آب دهان و ترشحات بینی را در زمین نریزید. آنرا در دستمال کاغذی یک بار مصرف تخلیه و سپس آنرا به سطل مخصوص منتقل نمایید.6- سعی کنید از حضور در مکان های پر ازدحام بخصوص در محیط های بسته که امکان عطسه و سرفه در آن زیاد می باشد خودداری نمایید.7- دقت کافی به مسافرانی که از خارج کشور بخصوص کشورهای آمریکایی، اروپایی و آسیای جنوب شرقی وارد کشور میشوند داشته باشید و در مسافرت به این کشورها به همه نکات مراقبتی دقت نمایید.8- اگر احساس سرماخوردگی دارید در صورت شک به آنفولانزای خوکی حداقل 7 روز در خانه بمانید. و یک روز بعد از بهبودی کامل می توانید وارد فعالیت روزانه و اجتماعی شوید. این راهی است که دیگران را آلوده نمی کنید.9- بیمار باید در اتاقی استراحت نماید که محل عبور و مرور و رفت و آمد دیگران نباشد. اصطلاحاً ایزوله باشد. تماس با افراد بهتر است از طریق تلفن باشد و حدالامکان یک نفر نیازهای شخص بیمار را تامین نماید. درب و پنجره اتاق بیمار حدامکان باز باشد و از سیستم تهویه برخوردار باشد. 10- حمام جداگانه برای بیمار به همراه وسایل شخصی ضروری است. در غیر اینصورت قبل از استفاده از حمام برای دیگران باید حتماً کلرزدایی و گندزدایی شود. 11- نوشیدن مایعات فراوان و مسکن های استامینوفن، بروفن، ناپروکسن با نظر پزشک فراموش نشود. محدودیت مصرف دارو برای اشخاص با نارسایی و مشکلات کبدی و کلیوی باید مدنظر باشد و مصرف آنتی بیوتیک فقط با نظر پزشک در صورت احتمال بروز عفونت های باکتریال ضروری می باشد.

12- اگر یکی از اعضای خانواده بیمارشد چه کنیم؟

در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده تان می توانید به محل کار و تحصیل خود بروید اما شرایط خود را کنترل نمایید و مسئول محیط کار را از موضوع مطلع نمایید زیرا به محض بروز علایم در شما می بایست در منزل استراحت نمایید. 4 گروه افراد پرخطر ذکر شده در صورت اجبار به زندگی در کنار بیمار نیازمند درمان جهت پیشگیری از بیماری می باشد و اگر شما در این 4 گروه نمی باشید نیاز به درمانی جز مراقبت های ذکر شده ندارید.(4 گروه شامل کودکان زیر 5 سال، سالمندان، افراد با بیماری زمینه ای و خانم های باردار) در خصوص ظروف و وسایلی که بوسیله شخص بیمار مورد استفاده قرار می گیرند تاکید شده شستن آن با آب گرم و مواد ضد عفونی کننده موجب نابودی ویروس می شود و استفاده از آن برای دیگر افراد خانواده منعی ندارد. مانند (بشقاب، سینی، قاشق) البته این مجزا از وسایل شخصی چون شانه، مسواک، لباس و ... می باشد. نکته مهم احترام و توجه ویژه به بیمار در این شرایط بسیار مهم است. هرگز تصور نکنید که این بیماری بسیار خطرناک و صعب العلاج یا لاعلاج می باشد. این ویروس همانند همه ویروس های سرماخوردگی می باشد اما با تفاوت های اندک و ناشناخته که ما را مجاب به رعایت نکات جدید می نماید تا چیز مهمی را از دست ندهیم. بنابراین حتما باید به سالمندان و کودکان که به محدودیت در معاشرت و احترام حساس می باشد و حتی ممکن است کمی ناراحت و دلگیر شوند شرایط بیماری شان را توضیح دهیم که بدانند بقای سلامتی و شادابی ایشان و اطرافیان نیازمند یک هفته فراغت و دوری از تمایلات و علایق گذشته می باشد. با پزشک معالج یا خانوادگی و یا مرکز درمانی همواره در تماس باشید و همه روزه آنان را از شرایط بیمار خود مطلع نمایید تا در شرایط بحرانی بیمار را به بیمارستان منتقل نمایید.

13- نحوه شستن دستها چگونه باشد؟

دستها با آب گرم و صابون به مدت 15 تا 20 ثانیه باید شسته شوند و یا با پنبه و الکل تمام دستها و حتی بین انگشتتان و زیر ناخن ها تمیز شوند.

14- چه مدت ویروس خوکی می تواند در محیط باقی بماند و بیشترین مکان هایی که امکان آلودگی آن را دارد کجاست؟

در خارج از بدن ویروس به مدت 2 تا 8 ساعت زنده می ماند. اما گرمای محیط 75 تا 100 درجه سانتیگراد مواد ضد عفونی کننده هیدروژن پروکساید، بتادین و الکل آنرا به راحتی نابود می کنند. اما منابع آلودگی در انسان شامل: بینی ، دهان، لب ها، چشم ها موی سر و دست ها می باشند. زیرا مکان های فوق بیشتر مورد تماس دستها در افراد عادی می باشد.

اما بیشترین امکان آلودگی محیطی برای وسایلی می باشد که به نحوی با دست، صورت انسان در تماس می باشد. همانند دستگیره درها، میز و صندلی، شیرآلات، نرده های پله ها، بالشت خواب و ملافه، اسباب بازی ها ، وسایل آشپزی و آشپزخانه، وسایل عمومی که مورد استفاده مشترک می باشد. همانند اسکناس، اسناد و مدارک دست به دست شده و ... . بنابراین حائز اهمیت است پس از تماس با هر فرد یا اشیاء مشکوک دست و صورت خود را با آب و صابون شستشو دهیم. و بهتر است در محیط کار قبل از شروع کار و پایان کار میز کار مان را با پنبه الکلی ضد عفونی نماییم.

15- آیا درمان دارویی برای درمان آنفولانزای خوکی وجود دارد؟

بله داروی ضد ویروس Oseltamivir (اسلتا می ویر) یا Zanamivir (زانا می ویر) که دارای اشکال قرص، مایع و اسپری می باشد و در داخل کشور تولید می شود. این دارو در پیشگیری موثر بوده و بخصوص با نظر پزشک معالج در موارد شدید ابتلاء به بیماری نیز مصرف ان ضروری می باشد. این دارو شدت و دوره بیماری را کم و کوتاه می نماید و همچنین از پیشرفت بیماری جلوگیری می نماید و امکان سرایت آنرا به دیگران کم می نماید و پیشنهاد شده این دارو جهت پیشگیری فقط در 4 گروه پر خطر که قبلاً ذکر شده استفاده شود و در سایر بیماران مبتلا به درجات متوسط و خفیف از شدت بیماری استراحت، مصرف مایعات فراوان و اقدامات درمانی، حمایتی و علامت درمانی با مسکن های تجویز شده از سوی پزشک کافی می باشد.

پایان سخن امیدوارم در ایام میلاد امام شیعیان حضرت علی(ع) و با تاسی از فرموده ایشان که دانا زنده است گرچه بمیرد و نادان مرده است هرچند زنده باشد به این نکته مهم دست یابیم که دانایی انسان را از شک و تردید رهایی می بخشد فضیلت اخلاقی او را از رنج و درد می رهاند و همت و عزم استوار او را از ترس نجات می دهد. شک و درد و ترس بدترین دشمنان نیک بختی ادمی هستند و دانایی ، فضیلت و همت برای او فرشتگان نجات اند. همیشه بخواهیم که بخوانیم و بدانیم تا سالم، سلامت و شاد زندگی کنیم.

در این مقاله قصد داریم به معرفی آنفولانزای خوکی،راههای انتقال و پیشگیری از این بیماری مهلک بپردازیم.

آنفولانزای خوکی با نام های Swine flu،Hog flu و pig flu شناخته می شود.گزارشاتی از سابقه ابتلا انسان به آنفولانزای خوکی در سالهای 1918، 1976 و غیره نیز وجود دارد.خوک ممکن است به ویروس آنفولانزای انسانی و سایر حیوانات و حتی پرندگان مبتلا شود و در بدن آن شیفت آنتی ژنیک و یا دگرگونی ژنتیک در جهت ایجاد ویروس جدید رخ دهد.ویروس آنفولانزای خوکی سال 2009 با زیرگروه H1N1 نوع A آنفولانزا شناخته شده است.

* طریقه انتقال ویروس:

انتقال در حیوان:

طریقه انتقال بین خوکها از طریق راه های هوایی شامل دستگاه تنفسی ( مانند تماس دهان،بینی و...) صورت می گیرد.

انتقال از حیوان به انسان:

افرادی که در معرض تماس با پرندگان و حیواناتی از قبیل خوک می باشند خصوصاً افرادی که در مراکز نگهداری این حیوانات کار می کنند،در معرض خطر بالای انواع ویروس آنفولانزای اندمیک در این نوع حیوانات می باشند.بنابراین این جمعیت از انسان ها به عنوان میزبان این ویروس می توانند در نظر گرفته شوند.سایر افراد در معرض خطر شامل دامپزشکان و کارگران در مراکز تهیه گوشت می باشند.هرچند خطر ابتلا برای این دو گروه کمتر از افرادی که در مزارع پرورش خوک و پرندگان کار می کنند،می باشد.

* نکته:

ویروس H1N12009 از خوک جدا نشده است و از آن به انسان منتقل نمی شود بلکه از طریق انسان به انسان شیوع می یابد.

* علایم و نشانه ها:

علایم در انسان:

مطابق با مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC) علایم آنفولانزای خوکی سال 2009 با ویروسH1N1، در کل شباهت با علایم سایر سویه های آنفولانزا و شبه آنفولانزا دارد.علایم شامل تب،سرفه، گلو درد،بدن درد،سردرد،خستگی و لرز می باشد.درصد زیادی از مبتلایان به این نوع ویروس جدید علایم اسهال و تهوع را نیز داشته اند.با توجه به این که علایم ذکر شده تنها منحصر به آنفولانزای خوکی نمی باشد،گرفتن شرح حال کامل از بیمار ضروری می باشد.همچنین تشخیص قطعی این نوع از آنفولانزا نیاز به تست های آزمایشگاهی مربوط به نمونه های تنفسی از قبیل نمونه های تهیه شده از بینی و گلو دارد.

علایم بیماری در خوک شامل تب،عطسه،سرفه،مشکلات در تنفس و کاهش اشتها می باشد و در تعدادی از موارد منجر به سقط جنین در حیوان نیز شده است. مرگ و میر ناشی از آنفولانزای خوکی در خوک پایین و حدود 1-4% می باشد.این ویروس سبب کاهش وزن و رشد حیوان و بنابراین ضرر اقتصادی به دامدار می شود .

پیشگیری:

شامل سه مرحله می باشد:پیشگیری در حیوان،انتقال از حیوان به انسان و انسان به انسان.

پیشگیری در خوک:

شامل واکسیناسیون در دامداری ها،قرنطینه کردن حیوانات و ضد عفونی کردن دامداری ها و غیره میباشد.

پیشگیری از انتقال به انسان:

استفاده از ماسک صورت به دامپزشکان و دامداران هنگام برخورد با حیوان توصیه می شود.

نکته:نپوشیدن دستکش و کشیدن سیگار هنگام برخورد با حیوان از جمله ریسک فاکتورها محسوب می شوند.

پیشگیری از انتقال انسان به انسان:

راه های انتقال در بین انسانها شامل عطسه کردن،سرفه کردن،تماس با اشیا آلوده به ویروس می باشد.

* شستن متناوب دست ها با آب و صابون،ژل ها ،فوم ها و شستشودهنده ها با پایه های الکلی،خصوصاً بعد از حضور در مراکز عمومی و ضد عفونی کردن سطوح می تواند سبب کاهش انتقال شود.متخصصین معتقد اند شستشوی دست ها در پیشگیری از عفونتهای ویروسی (شامل آنفولانزای معمولی و خوکی) به خوبی موثر می باشد.حتی قطره های بسیار ریز از ترشحات بینی و حلق ممکن است سبب آلودگی میز کار،تلفن و یا سایر سطوح و بدین ترتیب انتقال از انگشت به دهان،بینی و یا چشم شود.

* هر شخص با علایم شبه آنفولانزا شامل تب ناگهانی،سرفه و یا دردهای عضلانی بهتر است از محیط های کار و مراکز عمومی دور بماند و با پزشک تماس بگیرد.

* فاصله گرفتن از اجتماعات عمومی در محیط هایی که احتمال می رود ویروس در آنجا شایع باشد نیز توصیه می شود.این اقدام با توجه به درصد و میزان شیوع این بیماری در شهر و کشور مربوطه می باشد.

* واکسن آنفولانزا نیز می تواند در پیشگیری این بیماری موثر باشد،هرچند واکسن های آنفولانزای کنونی،علیه ویروسH1N12009 ایمنی حاصل نمی کنند.البته تهیه واکسن جدید از این نوع ویروس به زودی امکان پذیر خواهد بود.

نکته: بیماری آنفولانزای خوکی از طریق خوردن گوشت خوک به انسان منتقل نمیشود.

ویروس این بیماری در دمای پخت بالای 70 درجه سانتی گراد از بین می رود و شدت بیماری در انسان به حدت ویروس،وجود سابقه ایمنی در افراد،واکسیناسیون یا سابقه ابتلا به آنفولانزای فصلی و شرایط سلامتی میزبان بستگی دارد.

درمان:

ویروس آنفولانزای خوکی به ندرت در خوکها کشنده می باشد.بنابراین درمان در آنها به صورت درمان علامتی - حمایتی می باشد.استفاده از آنتی بیوتیک ها هر چند تاثیری علیه این ویروس ندارد ولی به پیش گیری از پنومونی باکتریایی و سایر عفونت های ثانویه کمک می کند.

داروهای آنتی وایرال در انسان مبتلا به تخفیف بیماری و بهبود سریع تر آن کمک می کند.درمان بهتر است طی دو روز از شروع علایم انجام شود.در کنار داروهای ضد ویروس،درمان علامتی- حمایتی در منزل و یا در بیمارستان شامل جایگزین کردن مایعات از دست رفته و کنترل تب، انجام می شود.

مرکز کنترل و پیش گیری بیماریها در آمریکا، داروی Oseltamivir(Tamiflu) و Zanamivir(Relenza) را برای درمان و یا پیش گیری علیه این ویروس توصیه می کند.البته گروه کثیری از افرادی که از این بیماری بهبودی کامل یافته اند نیازی به داروهای ضد ویروس نداشته اند.

ویروس آنفولانزای خوکی 2009 ،مقاوم به آمانتادین و یا ریمانتادین گزارش داده شده است.

به طور کلی میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری کمتر از یک درصد بوده و در افرادی که بیماری زمینه ای مانند ناراحتی قلبی،کلیوی و مزمن ریوی داشته اند،مرگ و میر شایع تر است.همان طور که قبلا نیز ذکر شد درمان های حمایتی مانند کنترل آب و الکترولیت ها کمک به بهبود بیماری می کند.

منبع: بیتوته

اگر مکرراً دچار سردرد شوید حتماً دوستان و اطرافیان به شما توصیه می‌کنند که برای معاینه چشم و کنترل شماره عینک به چشم پزشک مراجعه کنید. اما آیا واقعاً مشکلات چشمی می‌توانند باعث ایجاد سردرد شوند؟سردردهای مرتبط با مشکلات چشمی را می توان در سه گروه تقسیم‌بندی کرد:

- سردردهایی که باعث ایجاد علائم چشمی می شوند

- سردردهایی که ناشی از بیماری‌های چشمی هستند.

-حالات متفرقه

میگرن
میگرن یکی از علل بسیار شایع و شاید شایعترین علت سردرد مکرر است. بیماری میگرن در زنان شایع‌تر است. در اکثر مبتلایان به میگرن سابقه خانوادگی ابتلا به سردرد وجود دارد. سردردهای میگرنی معمولاً در سن بلوغ شروع می شود و در سن بالای 50 سال از بین می‌رود. سردرد میگرنی غالباً یکطرفه و ضربان دار است و چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. دردهای میگرنی گاهی با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اکثر افراد مبتلا به میگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا می شوند و تمایل دارند که در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنند. در این حالت روشن کردن چراغ یا ایجاد صدای ناگهانی می‌تواند باعث بدتر شدن سردرد شود.

تغییرات هورمونی روی میگرن مؤثر است و عواملی مثل قاعدگی، بارداری و قرص‌های هورمونی جلوگیری از بارداری معمولاً باعث بدتر شدن میگرن می‌شود.

عواملی مثل گرسنگی، کم‌خوابی، خستگی، استرس‌های روحی، ورزش‌های سنگین، غذاهای خاص (قهوه، شکلات، پنیر مانده، آجیل و مشروبات الکلی) و بوهای خاص (مثلاً بوی سیگار یا عطر) می‌تواند باعث شروع حمله میگرن شود.

یک نکته جالب در مورد استرس آن است که نه فقط وجود استرس، بلکه رفع شدن ناگهانی استرس نیز می تواند باعث ایجاد حمله میگرن شود. مثلاً خیلی از افراد مبتلا به میگرن پس از پایان امتحاناتشان دچار سردرد می‌شوند.

علت اصلی ایجاد میگرن تنگ‌شدن گذرای عروق مغزی است که با باز شدن جبرانی بیش از حد عروق دنبال می‌شود. در مرحله انقباض عروق مغزی علائم چشمی میگرن بروز می‌کند و در مرحله گشاد شدن عروق سردرد ضربان‌دار ایجاد می‌شود. میگرن در همه افراد به یک صورت تظاهر نمی‌کند بلکه انواع مختلفی از میگرن وجود دارد که آنها را مرور می‌کنیم.

میگرن کلاسیک: در میگرن کلاسیک همیشه علائم بصری مشخصی قبل از شروع سردرد بروز می‌کند که مشخصه این نوع خاص میگرن است . مهمترین این علائم یک لکه سیاهرگ در روبروی فرد ( یعنی در وسط میدان بینایی) است که به تدریج بزرگ می‌شود و به سمت حاشیه میدان بینایی (یعنی پهلوی فرد) کشیده می‌شود. این لکه سیاهرنگ معمولاً با جرقه‌های نوری به صورت خطوط زیگزاگی براق رنگی لرزان احاطه شده است.این علامت نشانه مهمی است بطوری که در افرادی که این نشانه را بروز می‌دهند تقریباً می‌توان گفت که تشخیص بیماری میگرن محرز است. یکی دیگر از نشانه‌های بصری که در میگرن کلاسیک تظاهر می‌کند تاریک شدن یک سمت میدان بینائی است . در این حالت فرد سمت چپ یا سمت راست را واضح نمی‌بیند ( این حالت در هر دو چشم وجود دارد ولی اکثر افراد فکر می‌کنند که چشم چپ یا راستشان تار شده است). این علائم چشمی معمولاً بین 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد و تقریباً همیشه قبل از یک ساعت محو می‌گردد. بتدریج با محو شدن علائم بصری و گشاد شدن جبرانی عروق مغزی سردرد ضربان‌دار یک طرفه ایجاد می‌شود که با حالت تهوع و ترس از نور و صدا همراه است. سردرد نیز پس از جند ساعت بهبود می‌یابد.

میگرن معمولی: این نوع میگرن که شایعترین نوع میگرن است معمولاً با علائم چشمی همراه نیست اما ممکن است درد آن در اطراف یا دور چشم‌ها احساس شود. در میگرن معمولی سردرد لزوماً یک طرفه نیست و ممکن است درد در تمام سر احساس شود. حمله میگرن معمولی اغلب ظرف چند ساعت تا چند روز بهبود می‌یابد.

میگرن چشمی: در این نوع میگرن که اغلب در افراد مسن تر تظاهر می‌کند فرد مبتلا علائم چشمی میگرن را دارد اما به سردرد مبتلا نمی‌شود.علائم بصری میگرن چشمی عبارتند از :

- لکه سیاهرنگ که با خطوط زیگزاگ براق رنگی لرزان احاطه شده است
- تاریک شدن یک سمت میدان بینایی
- تنگ شدن تدریجی میدان بینایی از محیط به مرکز بطوریکه فرد احساس می‌کند که بیرون را از داخل یک سوراخ کوچک تماشا می‌کند.
- دوبینی گذرا

درمان میگرن

در بسیاری از مبتلایان به میگرن آنچه که بیشتر از سردرد و علائم چشمی باعث آزار فرد می‌شود ترس از وجود تومور مغزی یا ایجاد کوری دائمی است. در این افراد یک معاینه کامل پزشکی و اطمینان از اینکه بیماری خوش‌خیم است و هیچ عارضه دائمی ایجاد نمی‌کند تا حد زیادی باعث آسودگی فرد مبتلا می‌شود و حتی گاهی کاهش استرس ناشی از نگرانی باعث کم شدن شدت و فراوانی حملات میگرنی شده، به بهبود قابل توجه فرد می‌انجامد.

به علاوه در افراد میگرنی شناسایی عواملی که باعث شروع یا تشدید حمله میگرنی می شود و پرهیز از این عوامل (بی خوابی، خستگی، گرسنگی، استرس، بوی سیگار، بوی عطر، غذاهای خاص و غیره) می‌تواند باعث بهبود فرد مبتلا شود. همچنین انجام مرتب ورزهای سبک روزانه و پرهیز از ورزش‌های سنگین می‌تواند به کنترل میگرن کمک کند.

به هر حال در مواردی که سردرد میگرنی شدید است و فعالیت روزانه فرد را مختل می‌کند می‌توان با استفاده از مسکن های معمولی یا داروهای خاص سردرد را کنترل کرد. البته لازم به ذکر است که در صورتیکه حملات میگرن مکرراً اتفاق بیافتد و فرد ناچار باشد در هفته بیش از 2-3 بار از مسکن استفاده کند به داروی مسکن وابسته می‌شود و در صورت قطع مصرف دارو مجدداً دچار سردرد خواهد شد. در این افراد لازم است داروهای خاصی (تحت نظر پزشک) به طور مرتب مصرف شود تا فراوانی حملات میگرنی کاهش پیدا کند و فرد مجبور نباشد دائماً از داروهای مسکن استفاده کند.

سردردهای تنشی

سردرد تنشی نوع خاصی از سردرد است که اغلب در افراد افسرده یا کسانی که تحت استرس مزمن قرار دارند ایجاد می‌شود. این نوع سردرد معمولاً در اکثر ساعات روز وجود دارد اما شدت آن خفیف تا متوسط است و مشکل جدی برای فعالیت‌های روزانه ایجاد نمی‌کند. این سردردها معمولاً در پایان روز و در موقع خستگی شدیدتر می‌شود. این نوع سردرد بیشتر به صورت احساس سنگینی در سر است و افراد مبتلا می‌گویند: "احساس می‌کنم یک دیگ روی سرم گذاشته‌اند" . اهمیت سردرد تنشی در آن است که ممکن است درد فقط در ناحیه پیشانی و دور چشم ها وجود داشته باشد و به همین دلیل با مشکلات چشمی اشتباه شود. برخی از صاحب نظران معتقدند که سردرد تنشی نوع خاصی از میگرن معمولی می‌باشد. درمان آن نیز مشابه درمان میگرن می‌باشد.

سردرد خوشه‌ای

این سردرد بیشتر در مردان سیگاری 30 تا 50 ساله بروز می‌کند. یک بیماری خوش‌خیم است که بصورت حملات حاد سردرد و درد پشت کره چشم بصورت یکطرفه تظاهر می‌کند و برخلاف اغلب سردردهای خوش‌خیم باعث بیدار شدن فرد از خواب می‌شود. معمولاً در زمان سردرد علائم چشمی یکطرفه نیز در سمت مبتلا وجود دارد به طوری که چشم مبتلا دچار اشکریزش و قرمزی می‌شود. ممکن است در همان سمت افتادگی پلک ایجاد شود و مردمک چشم موقتاً گشاد شود (یعنی سیاهی چشم در سمت مبتلا بزرگتر به نظر برسد). گاهی آبریزش‌بینی نیز در سمت مبتلا اتفاق می‌افتد. در سردرد خوشه‌ای حمله حاد سردرد حدود یکی دو ساعت طول می‌کشد و عارضه خاصی ایجاد نمی‌کند. معمولاً سردرد خوشه‌ای چندین بار در یک دوره چند هفته‌ای تا چند ماهه تکرار می‌شود و سپس به تدریج بهبود می‌یابد. البته احتمال عود این حملات پس از چند ماه تا چند سال وجود دارد.

منبع : بیتوته