چکیده پژوهش

پژوهش حاضر به بررسی عوامل زیستی مؤثر در بروز سوء مصرف مواد پرداخته است. به همین منظور در کنار سؤال اصلی مبنی بر «مقایسه تأثیر عوامل زیستی مؤثر در بروز رفتار سوء مصرف مواد در بین افراد معتاد و غیرمعتاد»، یک سؤال دیگر با توجه به متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، وضعیت تأهل در افراد معتاد تهیه و مورد بررسی قرار گرفت.

روش پژوهش توصیفی از نوع علمی، مقایسه‌ای وجامعه آماری شامل کلیه افراد معتاد مستقر در زندان مرکزی اصفهان در سال 1387 و همچنین دانشجویان به عنوان گروه شاهد بوده است. نمونه پژوهش شامل 60 نفر از معتادین و 60 نفر از افراد عادی بوده که گروه معتادین به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده و گروه غیرمعتاد به وسیله روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده است. ابزار اندازه‌گیری پرسش‌نامه 60 سؤالی‌ گری و ویلسون بوده است که از روایی و پایایی مناسبی در تحقیقات قبلی برخوردار بوده است. داده‌ها با استفاده از روش‌های آزمون T و آزمون F مورد بررسی قرار گرفت که عمده‌ترین نتایج آن به شرح زیر می‌باشد:

– تفاوت معناداری بین عوامل زیستی گرایش به سوءمصرف مواد در افراد معتاد و غیرمعتاد وجود دارد.

– بین عوامل مؤثر بر سوءمصرف مواد مخدر در افراد معتاد و غیرمعتاد بر اساس متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، وضعیت تأهل تفاوت معناداری وجود داشت.

فهرست مطالب

عنوان مطالب………………………………………………………. صفحه

فصل اول کلیات پژوهش

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………. 14

2-1 بیان مساله……………………………………………………………………………….. 16

3-1 اهمیت و ضرورت مساله……………………………………………………………. 18

4-1 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………. 20

5-1 فرضیه‌های پژوهش………………………………………………………………….. 21

6-1 تعریف اصطلاحات…………………………………………………………………….. 21

الف: تعریف نظری……………………………………………………………………………. 21

ب: تعریف عملیاتی……………………………………………………………………………. 21

فصل دوم: پیشینه پژوهش

– مقدمه………………………………………………………………………………………….. 25

1-2 مباحث نظری……………………………………………………………………………. 25

2-2 سوء مصرف مواد یک بیماری مغزی است…………………………………… 26

3-2 سوء مصرف مواد فقط یک بیماری مغزی نیست…………………………… 27

4-2 اصطلاح شناسی……………………………………………………………………….. 29

5-2 سوء مصرف و وابستگی به مواد………………………………………………… 30

6-2 اعتیاد………………………………………………………………………………………. 30

1-6-2 همه‌گیری شناسی………………………………………………………………….. 31

2-6-2 سبب شناسی………………………………………………………………………… 32

3-6-2 عامل سایکو دینامیک……………………………………………………………… 32

4-6-2 نظریات رفتاری…………………………………………………………………….. 33

5-6-2 وراثت چیست؟……………………………………………………………………… 34

6-6-2 عوامل ژنتیک………………………………………………………………………… 36

7-6-2 عوامل عصبی- شیمیایی………………………………………………………… 36

8-6-2 ابتلای همزمان……………………………………………………………………… 37

9-6-2 اختلالات شخصیت ضد اجتماعی…………………………………………….. 38

10-6-2 افسردگی و خودکشی …………………………………………………………. 38

7-2 اختلالات وابسته به الکل…………………………………………………………….. 39

1-7-2 همه‌گیری شناسی………………………………………………………………….. 40

2-7-2 فعالیت‌های الکتروفیزیولوژیکی………………………………………………… 40

3-7-2 شیمی حیاتی یا زیست شیمی………………………………………………….. 42

4-7-2 آسیب‌پذیری زیستی نسبت به الکلیسم………………………………………. 43

5-7-2 عوامل شخصیتی و روان شناختی…………………………………………… 47

6-7-2 درمان و بازپروری……………………………………………………………….. 49

8-2 اختلالات وابسته به آمفتامین (یا شبه آمفتامین)…………………………….. 50

1-8-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………… 51

2-8-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………… 51

3-8-2 اختلال سایکوتیک ناشی از آمفتامین………………………………………… 52

4-8-2 درمان و بازتوانی…………………………………………………………………. 53

9-2 اختلالات وابسته به کافئین………………………………………………………….. 54

1-9-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………… 55

2-9-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………… 55

3-9-2 ژنتیک و مصرف کافئین…………………………………………………………. 56

4-9-2 کافئین به عنوان یک ماده مورد سوء مصرف…………………………… 56

5-9-2 عوارض نامطلوب …………………………………………………………………. 57

6-9-2 درمان…………………………………………………………………………………. 58

10-2 اختلالات وابسته به حشیش………………………………………………………. 59

1-10-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………. 60

1-1-10-2 شیوع و روندهای اخیر……………………………………………………. 60

2-1-10-2 نوروفارماکولوژی…………………………………………………………… 61

3-10-2 اختلال سایکوتیک ناشی از حشیش………………………………………… 62

4-10-2 اختلال اضطرابی ناشی از حشیش…………………………………………. 63

5-10-2 درمان و بازتوانی……………………………………………………………….. 63

11-2 اختلال وابسته به کوکائین………………………………………………………… 66

1-11-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………. 66

2-11-2 هم ابتلائی………………………………………………………………………….. 67

3-11-2 سبب شناسی………………………………………………………………………. 67

1-3-11-2 عوامل ژنتیک …………………………………………………………………. 67

2-3-11-2 عوامل اجتماعی و فرهنگی ………………………………………………. 68

3-3-11-2 یادگیری و شرطی شدن…………………………………………………… 68

4-3-11-2 عوامل دارویی………………………………………………………………… 69

4-11-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………. 69

5-11-2 سوء مصرف کوکائین و وابستگی بر آن………………………………… 71

6-11-2 اختلال سایکوتیک ناشی از کوکائین ……………………………………… 71

7-11-2 اختلال خلقی ناشی از کوکائین …………………………………………….. 72

8-11-2 اختلال اضطرابی ناشی از کوکائین ………………………………………. 72

9-11-2 اثرات نامطلوب …………………………………………………………………… 72

1-9-11-2 اثرات بر عروق مغزی……………………………………………………… 73

2-9-11-2 اثرات قلبی……………………………………………………………………… 73

3-9-11-2 حملات تشنجی………………………………………………………………… 74

10-11-2 درمان و بازتوانی……………………………………………………………… 74

12-2 اختلالات وابسته به مواد توهم زا……………………………………………… 76

1-12-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………. 77

2-12-2 مصرف داروهای توهم زا……………………………………………………. 77

3-12-2 آثار روان شناختی………………………………………………………………. 78

4-12-2 مکانیزمهای نوروفیزیولوژیکی………………………………………………. 79

5-12-2 اختلالات سایکوتیک ناشی از مواد توهم زا…………………………….. 80

6-12-2 اختلال خلقی ناشی از مواد توهم زا………………………………………. 81

7-12-2 درمان……………………………………………………………………………….. 81

13-2 اختلالات مربوط به مواد استنشاقی…………………………………………… 82

1-13-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………. 83

2-13-2 اثرات نامطلوب …………………………………………………………………… 84

3-13-2 درمان……………………………………………………………………………….. 85

14-2 اختلالات مربوط به نیکوتین……………………………………………………… 85

1-14-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………. 87

2-14-2 بیماران روانی…………………………………………………………………….. 88

3-14-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………. 88

4-14-2 سبب یابی وابستگی به نیکوتین……………………………………………… 89

5-14-2 اثرات نامطلوب …………………………………………………………………… 90

6-14-2 مزایای بهداشتی ترک سیگار………………………………………………… 90

7-14-2 درمان……………………………………………………………………………….. 91

1-7-14-2 درمانهای روان شناختی………………………………………………….. 91

2-7-14-2 درمانهای روانی- دارویی………………………………………………… 92

15-2 اختلالات مربوط به مواد شبه افیونی (اپیوتید)…………………………….. 93

1-15-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………. 95

2-15-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………. 96

3-15-2 هم ابتلائی………………………………………………………………………….. 97

4-15-2 سبب شناسی………………………………………………………………………. 98

1-4-15-2 عوامل روانی- اجتماعی…………………………………………………… 98

2-4-15-2 عوامل ژنتیک و زیستی…………………………………………………….. 98

3-4-15-2 نظریه روانپویشی……………………………………………………………. 99

16-2 اختلالات مربوط به فن سیکلیدین (یا شبه فن سیکلیدین)……………….. 100

1-16-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………. 100

2-16-2 نورفارماکولوژی………………………………………………………………… 100

3-16-2 اختلال خلقی ناشی از فن سیکلیدین……………………………………….. 101

4-16-2 اختلالات اضطرابی ناشی از فن سیکلیدین………………………………. 101

5-16-2 درمان……………………………………………………………………………….. 101

2-2 پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………. 102

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه ……………………………………………………………………………………………. 105

1-3 روش تحقیق…………………………………………………………………………….. 105

2-3 جامعه آماری تحقیق………………………………………………………………….. 105

3-3 ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………… 105

4-3 تعیین حجم نمونه………………………………………………………………………. 106

5-3 روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها ……………………………………………….. 106

6-3 تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه…………………………………………………. 107

7-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………….. 108

فصل چهارم: یافته های پژوهش

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری121

1-5 چه کسی مسئول پیشگیری از اعتیاد است121

2-5 محدودیت های پژوهش124

3-5 پیشنهادهای پژوهش124

پیشنهادهایی به والدین124

پیشنهادهایی به مسوولین 125

4-5 محدود کردن دسترسی به دارو127

5-5 آموزش و پیشگیری128

6-5 بهبود درمان و پژوهش129

7-5 توصیه های محافظت کننده130

8-5 فهرست منابع133

منابع فارسی134

منابع خارجی135

ضمیمه 136

منابع فارسی:

1- اسعدی، سید حسن( 1374). تحقیقی کاربردی درباره پیشگیری از مصرف نابجای مواد مخدر، روان‌گردان، الکل توتون. تهران: انجمن اولیا مربیان.

2- اسحاقیان، مهدی (1379). می‌خواهم پژوهشگر شوم. جزوه آموزشی دوره اقدام پژوهش مرکز آموزش نیروی انسانی اصفهان.

3- ایزدی، افسانه (1380). اعتیاد و جوانان، پایان نامه کارشناسی رشته روان‌شناسی دانشگاه پیام نور زرین شهر.

4- بنجامین جی سادوک، ویرجینیا، ای سادوک. خلاصه روانپزشکی، علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی: ترجمه حسن رفیعی، فرزین رضاعی، 1382. تهران: ارجمند.

5- دلاور، علی (1376). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.

6- روزنهان، دیوید ال. سیلکمن، مارتین ای.پی. روان‌شناسی نابهنجاری آسیب‌شناسی روانی، ترجمه یحیی سید (1380). تهران: ساوالان.

7- رئوفی، مریم، رضوی، ماریا (1378). راهنمای پیشگیری اعتیاد، تهران: مولفین.

8- رمضانی، فرزانه. بررسی عوامل زیستی سوء مصرف مواد در معتادین مرد استان اصفهان، پایان نامه کارشناسی رشته روانشناسی، دانشگاه پیام نور زرین شهر.

منابع خارجی:

1- Alan.leshner.(1997). Addiction is a Brain Disease and it matters national in statute of justice journal U.S.A

2- Cloninger. (1988). Heterogeneity and the Classification of Alcholism advances in Alcohol and substance Albuse. U.S.A.

دانلود فایل

چکیده پژوهش

پژوهش حاضر به بررسی عوامل زیستی مؤثر در بروز سوء مصرف مواد پرداخته است. به همین منظور در کنار سؤال اصلی مبنی بر «مقایسه تأثیر عوامل زیستی مؤثر در بروز رفتار سوء مصرف مواد در بین افراد معتاد و غیرمعتاد»، یک سؤال دیگر با توجه به متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، وضعیت تأهل در افراد معتاد تهیه و مورد بررسی قرار گرفت.

روش پژوهش توصیفی از نوع علمی، مقایسه‌ای وجامعه آماری شامل کلیه افراد معتاد مستقر در زندان مرکزی اصفهان در سال 1387 و همچنین دانشجویان به عنوان گروه شاهد بوده است. نمونه پژوهش شامل 60 نفر از معتادین و 60 نفر از افراد عادی بوده که گروه معتادین به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شده و گروه غیرمعتاد به وسیله روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده است. ابزار اندازه‌گیری پرسش‌نامه 60 سؤالی‌ گری و ویلسون بوده است که از روایی و پایایی مناسبی در تحقیقات قبلی برخوردار بوده است. داده‌ها با استفاده از روش‌های آزمون T و آزمون F مورد بررسی قرار گرفت که عمده‌ترین نتایج آن به شرح زیر می‌باشد:

– تفاوت معناداری بین عوامل زیستی گرایش به سوءمصرف مواد در افراد معتاد و غیرمعتاد وجود دارد.

– بین عوامل مؤثر بر سوءمصرف مواد مخدر در افراد معتاد و غیرمعتاد بر اساس متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، وضعیت تأهل تفاوت معناداری وجود داشت.

فهرست مطالب

عنوان مطالب………………………………………………………. صفحه

فصل اول کلیات پژوهش

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………. 14

2-1 بیان مساله……………………………………………………………………………….. 16

3-1 اهمیت و ضرورت مساله……………………………………………………………. 18

4-1 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………. 20

5-1 فرضیه‌های پژوهش………………………………………………………………….. 21

6-1 تعریف اصطلاحات…………………………………………………………………….. 21

الف: تعریف نظری……………………………………………………………………………. 21

ب: تعریف عملیاتی……………………………………………………………………………. 21

فصل دوم: پیشینه پژوهش

– مقدمه………………………………………………………………………………………….. 25

1-2 مباحث نظری……………………………………………………………………………. 25

2-2 سوء مصرف مواد یک بیماری مغزی است…………………………………… 26

3-2 سوء مصرف مواد فقط یک بیماری مغزی نیست…………………………… 27

4-2 اصطلاح شناسی……………………………………………………………………….. 29

5-2 سوء مصرف و وابستگی به مواد………………………………………………… 30

6-2 اعتیاد………………………………………………………………………………………. 30

1-6-2 همه‌گیری شناسی………………………………………………………………….. 31

2-6-2 سبب شناسی………………………………………………………………………… 32

3-6-2 عامل سایکو دینامیک……………………………………………………………… 32

4-6-2 نظریات رفتاری…………………………………………………………………….. 33

5-6-2 وراثت چیست؟……………………………………………………………………… 34

6-6-2 عوامل ژنتیک………………………………………………………………………… 36

7-6-2 عوامل عصبی- شیمیایی………………………………………………………… 36

8-6-2 ابتلای همزمان……………………………………………………………………… 37

9-6-2 اختلالات شخصیت ضد اجتماعی…………………………………………….. 38

10-6-2 افسردگی و خودکشی …………………………………………………………. 38

7-2 اختلالات وابسته به الکل…………………………………………………………….. 39

1-7-2 همه‌گیری شناسی………………………………………………………………….. 40

2-7-2 فعالیت‌های الکتروفیزیولوژیکی………………………………………………… 40

3-7-2 شیمی حیاتی یا زیست شیمی………………………………………………….. 42

4-7-2 آسیب‌پذیری زیستی نسبت به الکلیسم………………………………………. 43

5-7-2 عوامل شخصیتی و روان شناختی…………………………………………… 47

6-7-2 درمان و بازپروری……………………………………………………………….. 49

8-2 اختلالات وابسته به آمفتامین (یا شبه آمفتامین)…………………………….. 50

1-8-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………… 51

2-8-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………… 51

3-8-2 اختلال سایکوتیک ناشی از آمفتامین………………………………………… 52

4-8-2 درمان و بازتوانی…………………………………………………………………. 53

9-2 اختلالات وابسته به کافئین………………………………………………………….. 54

1-9-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………… 55

2-9-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………… 55

3-9-2 ژنتیک و مصرف کافئین…………………………………………………………. 56

4-9-2 کافئین به عنوان یک ماده مورد سوء مصرف…………………………… 56

5-9-2 عوارض نامطلوب …………………………………………………………………. 57

6-9-2 درمان…………………………………………………………………………………. 58

10-2 اختلالات وابسته به حشیش………………………………………………………. 59

1-10-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………. 60

1-1-10-2 شیوع و روندهای اخیر……………………………………………………. 60

2-1-10-2 نوروفارماکولوژی…………………………………………………………… 61

3-10-2 اختلال سایکوتیک ناشی از حشیش………………………………………… 62

4-10-2 اختلال اضطرابی ناشی از حشیش…………………………………………. 63

5-10-2 درمان و بازتوانی……………………………………………………………….. 63

11-2 اختلال وابسته به کوکائین………………………………………………………… 66

1-11-2 همه گیری شناسی………………………………………………………………. 66

2-11-2 هم ابتلائی………………………………………………………………………….. 67

3-11-2 سبب شناسی………………………………………………………………………. 67

1-3-11-2 عوامل ژنتیک …………………………………………………………………. 67

2-3-11-2 عوامل اجتماعی و فرهنگی ………………………………………………. 68

3-3-11-2 یادگیری و شرطی شدن…………………………………………………… 68

4-3-11-2 عوامل دارویی………………………………………………………………… 69

4-11-2 نوروفارماکولوژی………………………………………………………………. 69

5-11-2 سوء مصرف کوکائین و وابستگی بر آن………………………………… 71

6-11-2 اختلال سایکوتیک ناشی از کوکائین ……………………………………… 71

7-11-2 اختلال خلقی ناشی از کوکائین …………………………………………….. 72

8-11-2 اختلال اضطرابی ناشی از کوکائین ………………………………………. 72

9-11-2 اثرات نامطلوب …………………………………………………………………… 72

1-9-11-2 اثرات بر عروق مغزی73

2-9-11-2 اثرات قلبی73

3-9-11-2 حملات تشنجی74

10-11-2 درمان و بازتوانی74

12-2 اختلالات وابسته به مواد توهم زا76

1-12-2 نوروفارماکولوژی77

2-12-2 مصرف داروهای توهم زا77

3-12-2 آثار روان شناختی78

4-12-2 مکانیزمهای نوروفیزیولوژیکی79

5-12-2 اختلالات سایکوتیک ناشی از مواد توهم زا80

6-12-2 اختلال خلقی ناشی از مواد توهم زا81

7-12-2 درمان81

13-2 اختلالات مربوط به مواد استنشاقی82

1-13-2 نوروفارماکولوژی83

2-13-2 اثرات نامطلوب 84

3-13-2 درمان85

14-2 اختلالات مربوط به نیکوتین85

1-14-2 همه گیری شناسی87

2-14-2 بیماران روانی88

3-14-2 نوروفارماکولوژی88

4-14-2 سبب یابی وابستگی به نیکوتین89

5-14-2 اثرات نامطلوب 90

6-14-2 مزایای بهداشتی ترک سیگار90

7-14-2 درمان91

1-7-14-2 درمانهای روان شناختی91

2-7-14-2 درمانهای روانی- دارویی92

15-2 اختلالات مربوط به مواد شبه افیونی (اپیوتید93

1-15-2 همه گیری شناسی95

2-15-2 نوروفارماکولوژی96

3-15-2 هم ابتلائی97

4-15-2 سبب شناسی98

1-4-15-2 عوامل روانی- اجتماعی98

2-4-15-2 عوامل ژنتیک و زیستی98

3-4-15-2 نظریه روانپویشی99

16-2 اختلالات مربوط به فن سیکلیدین (یا شبه فن سیکلیدین100

1-16-2 همه گیری شناسی100

2-16-2 نورفارماکولوژی100

3-16-2 اختلال خلقی ناشی از فن سیکلیدین101

4-16-2 اختلالات اضطرابی ناشی از فن سیکلیدین101

5-16-2 درمان101

2-2 پیشینه تحقیق102

فصل سوم: روش تحقیق

مقدمه 105

1-3 روش تحقیق105

2-3 جامعه آماری تحقیق105

3-3 ابزار اندازه گیری105

4-3 تعیین حجم نمونه106

5-3 روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها 106

6-3 تعیین اعتبار و روایی پرسشنامه107

7-3 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات108

فصل چهارم: یافته های پژوهش

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری121

1-5 چه کسی مسئول پیشگیری از اعتیاد است121

2-5 محدودیت های پژوهش124

3-5 پیشنهادهای پژوهش124

پیشنهادهایی به والدین124

پیشنهادهایی به مسوولین 125

4-5 محدود کردن دسترسی به دارو127

5-5 آموزش و پیشگیری128

6-5 بهبود درمان و پژوهش129

7-5 توصیه های محافظت کننده130

8-5 فهرست منابع133

منابع فارسی134

منابع خارجی135

ضمیمه 136

منابع فارسی:

1- اسعدی، سید حسن( 1374). تحقیقی کاربردی درباره پیشگیری از مصرف نابجای مواد مخدر، روان‌گردان، الکل توتون. تهران: انجمن اولیا مربیان.

2- اسحاقیان، مهدی (1379). می‌خواهم پژوهشگر شوم. جزوه آموزشی دوره اقدام پژوهش مرکز آموزش نیروی انسانی اصفهان.

3- ایزدی، افسانه (1380). اعتیاد و جوانان، پایان نامه کارشناسی رشته روان‌شناسی دانشگاه پیام نور زرین شهر.

4- بنجامین جی سادوک، ویرجینیا، ای سادوک. خلاصه روانپزشکی، علوم رفتاری/ روانپزشکی بالینی: ترجمه حسن رفیعی، فرزین رضاعی، 1382. تهران: ارجمند.

5- دلاور، علی (1376). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: رشد.

6- روزنهان، دیوید ال. سیلکمن، مارتین ای.پی. روان‌شناسی نابهنجاری آسیب‌شناسی روانی، ترجمه یحیی سید (1380). تهران: ساوالان.

7- رئوفی، مریم، رضوی، ماریا (1378). راهنمای پیشگیری اعتیاد، تهران: مولفین.

8- رمضانی، فرزانه. بررسی عوامل زیستی سوء مصرف مواد در معتادین مرد استان اصفهان، پایان نامه کارشناسی رشته روانشناسی، دانشگاه پیام نور زرین شهر.

منابع خارجی:

1- Alan.leshner.(1997). Addiction is a Brain Disease and it matters national in statute of justice journal U.S.A

2- Cloninger. (1988). Heterogeneity and the Classification of Alcholism advances in Alcohol and substance Albuse. U.S.A.

دانلود فایل